فروشگاه ایرانی

 
 
 
 
 
خرداد 1388 - خبر هایی از دنیایی بازیگران
سفارش تبلیغ
صبا ویژن

.: معرفی کامل فیلم «سفر ستاره‌ای» :.

معرفی کامل فیلم «سفر ستاره‌ای»




اختصاصی سینمای ما – حامد مظفری:


قسمت
تازه «سفر ستاره‌ای» را کارگردان مجموعه تلویزیونی بسیار موفق
«گمشدگان/Lost» و فیلم موفق «ماموریت غیرممکن 3» ساخته و فروش
خیره‌کننده‌ای هم داشته است. بیشتر منتتقدان هم از حاصل کار و تغییرات
گسترده‌ای که کارگردان در یازدهمین فیلم این مجموعه انجام داده است راضی
بوده‌اند.



درباره فیلم:

برخی از ماجراهای
روایت شده در یازدهمین قسمت از سری «سفر ستاره‌ای» برداشتی است از
ایده‌های «آسانسور فضایی» اثر آرتور سی.کلارک! تنها تفاوت این است که در
اینجا حجم ابزار به کار رفته در پایگاه‌های فضایی بسیار بیشتر از «آسانسور
فضایی» است!!! این فیلم یک ایراد مهم دارد، آن هم اینکه در نگارش سناریو
به در نظر گرفتن قاعده در تشریح بسیاری از روابط علت و معلولی توجه نشده
است؛ اگرچه این مساله برخی قسمت‌های فیلم را به یک بازی کودکانه شبیه
ساخته اما تمرکز «سفر ستاره‌ای» به سفرهایی که برای غلبه بر بُعد چهارم
ماده یعنی بُعد زمان صورت می‌گیرد و همچنین نمایش صحنه‌های نبردهای مهیج
میان قطب‌های مثبت و منفی داستان، سبب شده این فیلم، جذابیت‌های ظاهری جلب
مخاطب را داشته باشد. بازی‌های فیلم یکی دیگر از نقاط قوت آن است. زاکاری
کوئنتو که ایفاگر نقش جوانی‌های کاراکتر اسپاک است، توانسته با گنجاندن دو
عنصر غرور و خیرخواهی در ویژگی‌های رفتاری اسپاک، تا حد ممکن از وی یک
شخصیت ملموس بسازد. لئونارد نیموی یعنی بازیگر دوران میانسالی اسپاک دیگر
بازیگر ارزنده فیلم است؛ نیموی بایستی کاراکتری را می‌آفریده که دارای
بیشترین خصلت‌های انسانی است. برای این کار وی بیشترین کار را بر روی نحوه
حرکات بدنش انجام داده و کوشیده با تمرکز بر روی کنش‌های ماهیچه‌ای صورتش
و همچنین استفاده مناسب از دستهایش در هنگام ادای دیالوگ‌ها، خیلی خوب
درونیات کاراکترش را به نمایش بگذارد.


<$BlogSkyMore4Post$>



نظرات منتقدان:
راجر ایبرت- نسخه
تازه «سفر ستاره‌ای» به عنوان یک مفهوم، دورانی طولانی را طی کرده و از
ماورای یک داستان علمی تا روایت ماجراهایی صد در صد تخیلی پیش رفته است
اما این قسمت مرا اصلا متحیر نساخته است. سال‌های جین رادنبری که
داستان‌هایی حاوی سوالاتی علمی، فلسفی و آرمان‌گرایانه به فیلم‌ها راه
می‌یافت با داستان‌هایی که تنها حاوی اکشن‌های پر زد و خورد و البته کاملا
غیرواقعی هستند، جایگزین شده است. به نظر می‌رسد این امر بیش از همه مدیون
نظرسنجی‌های رسانه‌ای مختلف است چرا که براساس این نظرخواهی‌ها مشخص شده
است، روایت یک ماجرای فانتزی و البته پر زد و خورد که نتیجه رفتن به
سال‌های دور و کار کردن مطابق روال سال‌های آغازین «جنگ‌های ستاره‌ای» و
حتی کمی قبل‌تر از آن است، خیلی بیشتر از هر چیز دیگری به مذاق مخاطب خوش
می‌آید. در نسخه 2009 «سفر ستاره‌ای» فیلم با اشتیاق کامل به زمان آغاز
ماجراهای اولیه این مجموعه باز می‌گردد و حین ماجراهای فیلم به شرح شخصیتی
کاراکترهایی پرداخته می‌شود که ساکن سفینه اینترپرایز هستند. به عنوان یک
ایده داستانی، نگریستن از این منظر می‌تواند به درخشان شدن فیلم و البته
بالا رفتن نوآوری‌های موجود در آن کمک کند چرا که تماشای جوانی
کاراکترهایی نظیر کِرک، اسپاک، مک‌کای، اوهورا، اسکاتی و بقیه خیلی راحت
می‌تواند حس کنجکاوی مخاطب را تحریک کرده و او را تا پایان در مقابل فیلم
نگه دارد. به من نگویید اشتباه می‌کنم، چرا که واقعیت همین است، برای من
تماشای صحنه مواجهه اسپاک میانسال با بازی لئونارد نیموی با اسپاک جوان با
بازی زاکاری کوئنتو بسیار مفرح بود، هر چند این‌گونه صحنه‌ها در بسیاری از
فیلم‌های علمی تخیلی روزگار ما وجود دارند! غلبه بر بُعد زمان روزی محقق
خواهد شد و شاید حتی گستردگی آن مرا هم در برگیرد؛ از نظر فیلم، این
واقعیتی است قطعی اما برای بسیاری از ما بیشتر به یک دیالوگ ابهام‌آمیز
شبیه است. سفر در امتداد زمان مطابق آن چیزی که در فیلم می‌بینیم بیشتر به
رویا شبیه است اما نه تنها این مورد که بسیاری از غیرممکن‌های دیگر هم در
این فیلم به ممکن تبدیل شده‌اند. کسی که راجع به حفره‌های سیاه فضایی و
نحوه رفتار آنها هیچ‌گونه اطلاعاتی ندارد، بدون شک با مفاهیمی مرتبط با
این پدیده که در فیلم به کار رفته است، هیچ‌گونه ارتباطی برقرار نخواهد
کرد و یا شاید برای این فرد، ذکر چنین موضوعاتی مضحک باشد. به نظر می‌رسد
بهتر بود برای چنین بیننده‌ای ابتدا در مورد پدیده حفره سیاه توضیحاتی
داده شود و سپس او در متن ماجرا قرار داده شود. به جز این به نظر می‌رسد
از حیث منطق روایی هم به فیلم اشکالاتی وارد باشد؛ هنگامی که اسکاتی گروهی
را به فضای خارج از جو منتقل می‌کند، این گروه با چتر نجات و یا چیزی شبیه
به آن در منطقه‌ای فضایی که در حال سوراخ شدن به وسیله کاپیتان رومولان
است، فرود می‌آیند و برای جلوگیری از این عمل وی که در دراز مدت به سوراخ
شدن هسته مرکزی زمین خواهد انجامید، باید در مقابل او بایستند، اما این
تقابل چگونه رخ می‌دهد، آنها می‌خواهند با مشت‌های خود و همچنین استفاده
از شمشیر در مقابل رومولان بایستند!!!؟ این گونه اشکالات روایی بدجوری به
فیلم ضربه می‌زند و در نهایت آن را تا حد یک انیمیشن تنزل می‌دهد.

جئوف بروکشایر- آیا
هیچ‌کدام از قسمت‌های پیشین «سفر ستاره‌ای» را دوست نداشته‌اید؟ آیا عاشق
این مجموعه هستید؟ آیا هرگز نام این مجموعه به گوش‌تان خورده است؟! تفاوتی
نمی‌کند، شما چه پیشینه ذهنی خاصی نسبت به این فیلم داشته باشید، چه نه،
نتیجه یکی است، جی.جی.آبرامز کارگردان فیلم توپش را شوت کرده و امتیاز
لازم را هم گرفته است. او برای روایت فیلمش بر روی استفاده از هیجان موجود
در نمایش سفرهای فضایی تاکید کرده و با استفاده از منطق حاکم بر سفرهای
زمانی، کوشیده خط مشی جدیدی را برای این قسمت از «سفر ستاره‌ای» بنیان
نهد. جی.جی.آبرامز چنان که خودش هم بارها اذعان کرده، هیچ‌گاه طرفدار
پروپا قرص مجموعه «سفر ستاره‌ای» نبوده است که بتواند فیلمی را بسازد که
تا سر حد امکان از احتمالات دست یافتنی برخوردار باشد اما باز هم بنا به
گفته‌های خودش، او عاشق مجموعه «جنگ‌های ستاره‌ای» است که همین موضوع موجب
تاثیر گرفتن وی از آن مجموعه شده است. به جرات می‌توان گفت جهان عجیب و
غریب نسخه تازه «سفر ستاره‌ای» با الهام از هیولاهایی که در «جنگ‌های
ستاره‌ای» با آنها روبه رو بودیم، خلق شده‌اند؛ هر چند که باید بگوییم
اصالت موجود در «جنگ‌های ستاره‌ای» به «سفر ستاره‌ای» راه نیافته است و
شاید همین مساله یکی از نقاط ضعف این فیلم است.


نکات حاشیه‌ای:
-
«مقدمه‌ای بر سفر ستاره‌ای»، «سفر ستاره‌ای: مرکز فرماندهی کل» و «سفر
ستاره‌ای: آکادمی ناوگان فضایی»، دیگر عناوین فیلمی هستند که جمله
تبلیغاتی آن چنین بوده است: "زمانی که آینده آغاز می‌شود!"

- در
حالی که در نسخه‌های ارژینال مجموعه «سفر ستاره‌ای»، اسپاک به عنوان
شخصیتی با خون سبز رنگ معرفی شده بود، در نسخه کنونی در یکی از صحنه‌ها با
اسپاکی روبه روییم که رنگ خونش قرمز است و همین مساله از نظر منتقدان،
بزرگ‌ترین گاف فیلم است!!!

مشخصات فیلم:
کارگردان: جی.جی.آبرامز
فیلمنامه: الکس کورتزمن، روبرتو اورسی
مدیر فیلمبرداری: دَن میندل
تدوین: ماریان براندون، ماری جو مارکی
طراح صحنه: دنیس برادفورد، لوک فریبورن، بیت فروتیگر، گری کاسکو
موسیقی: میشل جیاچینو، الکساندر کوراگ، جری گلداسمیت
بازیگران:
جان چو، بن کراس، بروس گرین وود، اریک بانا، فاران تاهیر ، کریس هِمس
وورث، سیمون پِگ،کلیفتون کالینز جونیور، کریس پاین، زاکاری کوئنتو، وینونا
رایدر، زوئی سالدانا، کارل اوربان، آنتون ایلچین، لئونارد نیموی
مدت: 127 دقیقه
محصول 2009 آمریکا
ژانر: اکشن، حادثه ای، علمی، تخیلی

داستان فیلم:
در
سال 2233، سفینه کلوین یک طوفان نورانی را در فضا مشاهده می‌کند و خدمه
سفینه به سرعت متوجه می‌شوند که این طوفان برخاسته از یک حفره آسمانی سیاه
است. سپس شناور فضایی عظیم الجثه نارادا پدیدار شده و یک خط زمانی متناوب
را خلق می‌کند. نارادا به سوی کلوین آتش گشوده و سبب ایجاد خسارتی فراوان
به این سفینه می‌شود. پس از آن کاپیتان سفینه نارادا که نِرو (با بازی
اریک بانا) نام دارد، پیروزی‌اش بر سفینه کلوین را اعلام کرده و از
کاپیتان سفینه کلوین یعنی ریچارد روبائو (با بازی فاران تاهیر) می‌خواهد
که خودش را به او تسلیم کرده و با یک شاتل به نارادا ملحق شود. ریچارد
می‌پذیرد و قبل از حرکت به سوی نارادا به افسر ارشد سفینه‌اش جورج کِرک
(با بازی کریس هِمس وورث) می‌گوید که تا 15 دقیقه پس از رفتن او منتظر
دریافت علامت از سوی وی باشد و در صورت عدم دریافت سیگنال، با کل خدمه
سفینه را ترک کند. ریچارد در حالی که حرکتش از سوی پرسنل کلوین رصد می‌شود
به سوی نارادا می‌رود و پس از رسیدن به آنجا توسط آیِل (با بازی کلیفتون
کالینز جونیور ) که افسر ارشد نارادا است مورد بازجویی قرار می‌گیرد. آیل
از ریچارد می‌خواهد که در مورد اسپاک اطلاعاتی در اختیار او بگذارد اما
ریچارد برای هیچ یک از سوالات آیل جواب خاصی ندارد و به همین دلیل نیز به
وسیله یک اسلحه چنگالی که از سوی نِرو هدایت می‌شود، کشته می‌شود.
بلافاصله پس از کشته شدن ریچارد، علائم مرگ حیاتی او به سفینه کلوین
مخابره می‌شود و اینجا است که جورج کِرک از خدمه کشتی می‌خواهد که به سوی
نارادا آتش بگشایند و از آنجا که آسیب وارده به سفینه هم در حال فزونی
گرفتن است، سعی کنند با شاتل از سفینه بگریزند...



منبع: سایتهای یاهوموویز و آی.ام.دی.بی

----------------------------------------------------

منبع : سینمای ما (jahan.cinemaema.com)





کلمات کلیدی :

نگاهی به فیلم "فراست/نیکسن"

 

 

 

Frost/Nixon

 

همه گناهان ریچارد نیکسون!

 

 

 

شاید سینمای آمریکا در میان روسای جمهوری این کشور ، پس از آبراهام لینکلن ، بیش از همه به ریچارد نیکسون ، رییس جمهور بدنام اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 آن پرداخته باشد. در همین دهه اخیر دو فیلم "نیکسن" (الیور استون) و "ترور ریچارد نیکسن" (نیلز مولر) این نشان را بر پیشانی داشتند که البته برخلاف فیلم استون ، اثر نیلز مولر به طور مستقیم ، چندان به شخص ریچارد نیکسون ارتباطی نداشت، بلکه با تکیه بر دروغ ها و فریب هایی که او نسبت به جامعه و مردم آمریکا روا داشته بود ، سیستم اداری و نظام اجتماعی آن را به شکلی ریاکارانه ، مزورانه و براساس بردگی کشاندن اقشار متوسط جامعه تصویر می کرد.

اما فیلم "فراست/نیکسون"براساس ماجرای حقیقی مصاحبه یک ژورنالیست معروف استرالیایی به نام دیوید فراست (که مجری شوهای تلویزیونی بود) با ریچارد نیکسون ، 3 سال پس از استعفای جنجال برانگیزش در جریان رسوایی واترگیت شکل می گیرد. رسوایی شرم آوری درتاریخ آمریکا که پیش از این در فیلم"همه مردان رییس جمهوری" آلن جی پاکولا در سال 1976 نیز در کادر دوربین قرار گرفته بود.

دیوید فراست ( با ایفای نقش مایکل شین که دو سال پیش نیز در فیلم "ملکه" نقش دشوار تونی بلر را بازی کرده بود)  ، مجری تاک شوهای تلویزیون استرالیا و گاهگاهی انگلیس ،  2 سال پس از استعفای ریچارد نیکسون ، تصمیم می گیرد تا با تنها رییس جمهوری مستعفی تاریخ ایالات متحده ، مصاحبه ای انجام دهد. در ابتدا این کار غیر ممکن می نماید ، چراکه اولا احتیاج به یک دانش سیاسی دارد و فراست که نهایت کارش ، مثلا مصاحبه با گروه Bee Gees  بوده ، بسیار از چنین موقعیتی دور می نمایاند و از طرف دیگر شخصیتی همچون ریچارد نیکسون چقدر می تواند تمایل داشته باشد که اولین گفت و گوی تلویزیونی اش پس از ماجرای واترگیت و استعفا از مقام ریاست جمهوری را با یک شومن غیر آمریکایی انجام دهد ! اما یکی از مشاوران و کارگزاران نیکسون به نام سویفتی لازار (با بازی توبی جونز) بخش دوم ماجرا یعنی کسب رضایت نیکسون را با یک معامله 600 هزار دلاری حل می کند. یعنی اینکه رییس جمهور سابق آمریکا با دریافت 600 هزار دلار از یک شومن استرالیایی ، تن به یک مصاحبه بدهد که امکان دارد همه حیثیت او و دستگاه سیاسی آمریکا را زیر علامت سوال ببرد. پول زیادی که قرار بود یک سومش یعنی  200 هزار دلار به عنوان پیش پرداخت در نخستین دیدار و معارفه دیوید فراست با ریچارد نیکسون ، به رییس جمهوری سابق  پرداخت شود. اما فراست نیز سوی دیگر ماجرا یعنی صبغه بی سوادی سیاسی اش به خصوص در مورد ماجرای واترگیت را با استخدام دو نفر کارشناس و نویسنده سیاسی که آشنا به سرگذشت و وقایع دوران نیکسون هستند ، فیصله می بخشد ؛ جیمز رستن جونیور ( با بازی سام راکول که سابقه ایفای نقش در فیلم سیاسی "اعترافات یک ذهن خطرناک" جرج کلونی را هم دارد) که به قول خودش حداقل 4 کتاب درباره نیکسون نوشته بوده ولی هرگز وی را از نزدیک ملاقات نکرده و باب زلنیک (با ایفای نقش الیور پلات) دو نفری هستند که تحقیقات سیاسی و تاریخی پروژه مصاحبه دیوید فراست با ریچارد نیکسون را برعهده گرفته و خوراک تئوریک آن را فراهم می کنند. مصاحبه در شرایطی شروع می شود که فراست قادر به جلب حمایت هیچ سرمایه گذاری نشده و خود ناگزیر به تامین هزینه های آن می گردد که به گفته خودش ، بیش از 2 میلیون دلار برایش خرج برمی دارد. در مراحل اولیه مصاحبه ، این نیکسون است که می تواند خود را تحمیل کند و پرسش های فراست را به نفع خود پاسخ بدهد اما با ادامه گفت و گو ، شرایط جور دیگری رقم می خورد.

فیلمنامه "دیوید/ فراست" را که ران هاوارد کارگردانی نموده ، پیتر مورگان نوشته است. دو فیلمنامه مهم مورگان که دو سال پیش هر دو بر پرده سینماها رفتند ، "ملکه" درباره تاثیر تونی بلر در مدرنیزاسیون ملکه الیزابت دوم بود که استیون فریزر ساخت و "آخرین پادشاه اسکاتلند" که در مورد حکومت و رفتار ایدی امین ، دیکتاتور اوگاندا بود.

در واقع می توان "فراست / نیکسن" را یک مستند بازسازی شده دانست که بسیار به آنچه در واقعیت و در همان مصاحبه معروف اتفاق افتاد (و یک فیلم مستند هم در همان سال 1977 درباره اش ساخته شد) وفادار بوده است. اما آنچه که باعث فاصله گذاری یک اثر داستانی و پرکشش با یک فیلم مستند در "فراست/ نیکسن" گشته ، طراحی جذابی است که مورگان و ران هاوارد برای قراردادن واقعیات بک مصاحبه تلویزیونی در قالب یک اثر دراماتیک انجام داده اند. طبیعی است که برای دراماتیزه کردن یک اثر مستند ، شخصیت پردازی کاراکترهای حاضر در آن اثر ، ضروری به نظر می رسد . پرداختن به روحیات و خلقیات ، پس زمینه ها و پیش زمینه های زندگی ، کار و فعالیت آنها می تواند حتی مخاطبان گریزان از آثار مستند و عاشق قصه و داستان را به سالن سینما بکشاند. آنچه که مثلا آلن جی پاکولا در "همه مردان رییس جمهور" چندان موفق به انجامش نشد  ولی جان فورد در "لینکلن جوان" یا دیوید لین در "لارنس عربستان" و یا الیور استون در "جی اف کی" به خوبی از پس چنین مهمی برآمدند.

 

 

در فیلم "فراست/ نیکسن" نیز پیتر مورگان و ران هاوارد چنین سعی و تلاشی دارند. هاوارد که پیش از این تجربیات دشواری را با دن براون و آکیواگلدزمن در فیلم های "رمز داوینچی" برای دراماتیزه کردن یک تفکر و باور جعلی درباره خانقاه صهیون و "فرشتگان و شیاطین" (که هنوز آخرین مراحل ساخت خود را می گذراند) در پروپاگاندای تشکیلات ماسونی ایلومیناتی پشت سر گذارده ، در "فراست / نیکسن" نیز تقریبا موفق می نماید و پیتر مورگان نیز در فیلم های "ملکه" و "آخرین پادشاه اسکاتلند" کارنامه نسبتا قابل قبولی از پرداخت نمایشی آثار مستند ارائه داد.

شاید از همین روست ، در "فراست/نیکسون" پیش از آغاز مصاحبه که در واقع از نیمه فیلم شروع می شود ، حدود 55 دقیقه به شخصیت پردازی دیوید فراست (که کمتر برای مخاطب جهانی شناخته شده است) توجه می شود و ریچارد نیکسون را که شاید معرف حضور اغلب تماشاگران فیلم باشد ، در حد وضعیت کنونی و انزوایش در ویلایی شخصی خود در لس آنجلس به تصویر می کشند با فیزیکی نه چندان رو به راه و تقریبا خمیده که فرانک لانگلا با لحن خسته و درمانده به خوبی از پس ایفای نقش آن برآمده است.

اما دیوید فراست ، شومنی به ظاهر موفق و در پی شهرت افزونتر معرفی می گردد که اوضاع اجتماعی و خانوادگی چندان روشنی ندارد. قبل از اینکه او را در صحنه مبارزه ژورنالیستی با نیکسون ببینیم ، مشغول گزارش یک کار آکروباتیک از نوع دیوید کاپرفیلد است و اولین بار در هواپیمایی که عازم لس آنجلس است از زبان دوست تازه اش ، کارولین می شنویم که در عمق چشمانش و در پس آن چهره به ظاهر شادمان، غم و اندوه فراوانی وجود دارد. آنچه که در چهره ریچارد نیکسون نیز بارز و هویداست. این نگرش را جیمز رستن در آخرین جملاتش ، مورد تاکید قرار می دهد ، پس از اینکه در آخرین لحظات مصاحبه ، تصویر درشت یا کلوزآپ نیکسون بر صفحه تلویزیون نقش می بندد و رستن ، این تصویر کلوزآپ را موثرتر از هر اعتراف و مصاحبه و افشاگری می داند. در این مونولوگ رستن ، ریچارد نیکسن را "تکیده ، غارت شده از تنهایی و دلتنگی و متنفر از خود در یک جنگ مغلوبه " تعریف می کند. شاید از همین روست که وقتی دیوید فراست در روز خداحافظی نیکسون با کاخ سفید ، تصادفا چشمش در چشمش های نیکسون گره می خورد که برروی پلکان هواپیمای اختصاصی اش ظاهرا به ابراز احساسات بدرقه کنندگان پاسخ می دهد  ، گویی به نوعی خودش را در آن چشمان غمگین و شکست خورده می بیند که از همانجا تصمیم می گیرد به سراغ نیکسون رفته و گفت و گویی با وی ترتیب دهد.

مورگان به وضوح از شعار دادن و سانتی مانتالیسم پرهیز کرده و به جز این دو صحنه اصراری ندارد بر همذات انگاری فراست و نیکسون تاکید مستقیم  بنماید ولی این نزدیکی را در یک مکالمه تلفنی مشکوک مابین این دو در هتل محل اقامت فراست و در شب  ضبط آخرین قسمت مصاحبه علنی تر می سازد. مکالمه ای که هیچ شاهدی ندارد و در زمان اقدام کارولین برای آوردن غذا از طبقه پایین هتل ، اتفاق افتاده است. در این مکالمه ، نیکسون وجوه اشتراک مابین خود و فراست را در آن نبرد ژورنالیستی – سیاسی متذکر شده و برد و باخت را متعلق به هر دو تن می داند. اما بعدا در دو صحنه دیگر چنین مکالمه ای را منکر می شود.( در حالی که هیچ دلیلی برای چنین تکذیبی لااقل در آخرین دیدارش با فراست ندارد. در همان صحنه ای که دیوید فراست به همراه کارولین برای خداحافظی در کنار ساحل با نیکسون دیدار می کنند و در پایان این دیدار ، نیکسون سوال می کند که آیا در آن شب کذایی واقعا با فراست تماس تلفنی داشته است!!)

قبل و بعد از صحنه مصاحبه مانند پیش و پس یک مبارزه مشت زنی تصویر شده است. شمارش معکوس تا روز مقرر زیر تصویر ثبت می شود و بعد شماره هر روز مانند یک راند مسابقه در شروع هر بخش از مصاحبه مشاهده می گردد و اینکه در آغاز هر راند ، مشاورین و یاران هر طرف مثل مربی و بدنساز بوکسورها که از توی رینگ بیرون می روند ، به اتاق پشتی رفته تا دو جنگجو در صحنه و در مقابل دوربین ها تنها باشند. از این پس فیلمنامه تقریبا از فرمول همیشگی کشش و فراز وفرود تبعیت کرده و کاملا کلاسیک پیش می رود. 3 راند نخست با پیروزی نیکسون پیش رفته و راند آخر به نفع دیوید فراست تمام می شود.

اما در این میان شخصیت های حاشیه ای چندان در فیلمنامه ، موثر به نظر نمی رسند ، مثلا جک برنان ( با بازی کوین بیکن) که گویا مدیریت امور کارمندان نیکسون را برعهده دارد ، به نظر حضور اضافه ای داشته ، چنانچه در صورت حذف هم ، لطمه چندانی به فیلمنامه نمی زند. یا بیشتر آدم هایی که حلقه پیرامونی نیکسون را تشکیل می دهند ، اساسا نقش چندانی نداشته و اغلب حتی معرفی هم نمی شوند. این در حالی است که کاراکترهای پیرامونی دیوید فراست از تهیه کننده اش ، جان بیرت تا دو نفر محققش ؛ جیمز رستن جونیور و باب زلنیک و بالاخره دوست تازه اش یعنی کارولین ، در شکل گیری شخصیت و تغییر و تحول وی در طول مصاحبه تلویزیونی موثر هستند. همین ها هستند که دیوید فراست محافظه کار و به معنایی ترسو و جاخورده از حاضر جوابی های نیکسون در 3 راند اول را چنان متکی به نفس و آماده می سازند که در دور آخر کاملا نیکسون را مقهور خود کرده ، به طوری که مانند یک کشیش کاتولیک او را وادار به اعتراف می سازد. این درحالی است که فراست در اولین سوالاتش کاملا در تسخیر پاسخ های نیکسون در می آید،چنانچه حتی جرآت اینکه سخنان 23 دقیقه ای وی در تعریف های نارسیستی از خودش را قطع کند ، ندارد اما به تدریج از دور سوم به بعد این جرات را می یابد که حرف های نیکسون را قطع کرده و حتی با تاکید، سخن خودش را به کرسی بنشاند.

اما اینکه چرا در سینمای آمریکا ، تا این حد ریچارد نیکسون را نبش قبر کرده و مورد شماتت و سوال قرار می دهند ، خود پرسش مهمی است آنهم از سوی فیلمسازی مانند ران هاوارد که معمولا از قطعی ترین شکست های تاریخ آمریکا هم پیروزی می سازد. نمونه اش فیلم "آپولو 13" بود که یکی از خفت بارترین آزمایش های علمی معاصر ایالات متحده را در انتها به پیروزی مهمی برای مردم این کشور درآورد.

در فیلم "فراست/نیکسون" جرم ها و اتهامات بسیاری برای ریچارد نیکسون ردیف می شود که اگرچه همه این اتهامات و جرم ها واقعیت دارد ولی سازندگان فیلم به نحو عامدانه ای سعی دارند ، این کارنامه سیاه را به دوران نیکسون محدود ساخته که گویا با دوران ریاست جمهوری وی شروع شده و با اتمام آن خاتمه می یابد.

در بخشی از گفت و گو دیوید فراست درباره جنگ ویتنام می پرسد و نیکسون پاسخ هوشمندانه ای می دهد که جنگ  ویتنام ، جنگ من نبود. جنگی بود که از دوران پیش از خود به ارث می بردم.

نیکسون پیش از انتخابش در دوره نخست ریاست جمهوری ، قول داده بود که نیروهای ارتش آمریکا را از ویتنام خارج کند ولی همچنان به جنگ ادامه داد و از همین روست که در فیلم "ترور ریچارد نیکسون" ساخته نیلز مولر ، جونز کارفرمای قهرمان قصه که سام بیک نام دارد ، درباره قوانین فروشندگی به وی می‌گوید: «نیکسون بزرگترین فروشنده است، او همه کشور 200 میلیونی ما را به روش خودش دوبار فروخت. در سال 1968 می‌گفت که به جنگ خاتمه می‌دهد و از ویتنام بیرون می‌آید. اما بعد از انتخاب شدن به ریاست جمهوری، صد هزار گروه و بمب دیگر برای ضایع کردن زندگی آنها فرستاد. دوباره که می‌خواست انتخاب شود از ما درخواست پایان دادن به جنگ ویتنام را می‌کرد! و او بوسیله یک شکست سیاسی، انتخابات را برد!! او یک فروشنده واقعی است. قولی می‌دهد که هیچگاه انجام نمی‌شود و سپس ما را دقیقا براساس همان قول می‌فروشد و این روند ادامه دارد. این همان باور به خود است."

اما همانطور که خود نیکسون می گوید ، جنگ ویتنام ، جنگی نبود که در دوران او شروع شده باشد. تجاوز نظامی آمریکا به ویتنام در زمان ریاست جمهوری جان اف کندی ، آغاز شد و در دوران جانشین وی یعنی لیندن جانسون به اوج خود رسید. این دخالت ها و تجاوزات شامل سایر کشورهای هند و چین مانند کامبوج و لائوس هم شد. بیشترین بمب های کشنده و مخرب در دوران لیندن جانسون بر سر مردم بی پناه ویتنام فرو ریخت. اما تاکنون هیچ فیلمی در تاریخ سینمای آمریکا به این ماجرا نپرداخته است. اینکه در دوران جان اف کندی بود که قضیه دخالت آمریکا در کوبا و تلاش برای براندازی حکومت فیدل کاسترو به ماجرای خلیج خوک ها و تا آستانه جنگ جهانی سوم کشیده شد ، کمتر فیلمی به طور واقعی آن را در کادر دوربین خویش قرار داده است.

برخی تحلیل گران و آگاهان سیاسی براین باورند که ماجرای واترگیت برای نیکسون به همان دلیل رخ داد و در بوق های تبلیغاتی قرار گرفت که ترور جان اف کندی خیلی زود به دوران ریاست جمهوری اش خاتمه داد. و این دلیل مشترک چیزی جز خاتمه دادن به جنگ ویتنام و بیرون کشیدن نیروهای ارتش آمریکا از جنوب شرقی آسیا نبوده است. شواهد و اسناد تاریخی ، حکایت از آن دارد که جان اف کندی از اوایل سال 1963 (یعنی همان سالی که در اواسطش ترور شد) طرح بیرون کشیدن نیروهای آمریکایی از ویتنام  را به اجرا گذارد و به تدریج شروع به کاستن نیروهایش نمود ، این دقیقا همان عملی است که ریچارد نیکسون (البته پس از تحمل شکست ها و تلفات فاجعه بار) پس از آغاز دور دوم ریاست جمهوری اش ، در دستور کار دولت خویش قرار داد.

 در صحنه ای از فیلم «جی.اف.کی» ساخته 1991 الیوراستون ،‌در دیدار مامور مخفی آمریکایی(دانالد ساترلند) با ‌جیم گریسون (با بازی کوین کاستنر) وکیل نیوااورلثانی پرونده‌ای که قتل جان اف کندی را فراتر از جوان ناشناخته‌ای به نام «اسوالد» می‌داند ،‌پس از توضیح مفصل درباره ماموریت ویژه ای که در روز ترور جان اف کندی به او داده بودند، می گوید که عناصری مثل اسوالد ، روبی (کسی که اسوالد را روبروی چشم پلیس و خبرنگاران و مردم به قتل رساند) ، کوبا و مافیا فقط مردم را در خواب و خیالی نگه می دارند تا  مثل یک بازی مهمانی ، حل معما را حدس بزنند .اما این عناصر ، تنها آنها را از پرسش های بسیار مهمتر دور نگه می دارد. او پرسش های مهم را اینگونه عنوان می سازد:

"...چرا؟ چرا کندی کشته شد ؟ چه کسی از آن سود برد؟ چه کسی قدرت داشت که آن را پوشش بدهد؟ ..."

به نظر می آید  پاسخ به سوالات فوق می تواند پشت پرده بسیاری از توطئه های سیاسی – تاریخی را روشن سازد. در واقع الیور استون با طرح این سوالات به عنوان یک هنرمند ، کلید رمز گشایی دسته ای از رازهای سربسته تاریخی را مطرح می سازد و بدین وسیله خود را با نام یک فیلمساز سیاسی هوشمند در تاریخ سینما مطرح می کند.

اینکه علیرغم تمامی تقلبات و رسوایی های سیاسی در طول تاریخ آمریکا (که بسیاری از آنها در تاریخ این کشور به ثبت رسیده) و اخیرترینش یعنی ماجرای انتخاب مشکوک و پر سر و صدای جرج دبلیو بوش در اولین دور ریاست جمهوری اش در سال 2000 و پیروزی بر ال گور ، چرا فقط ماجرای واترگیت در بوق های تبلیغاتی هالیوود قرار می گیرد ، خود سوال مهمی است. اگرچه بازهم دلیل آن می تواند از دل  همان پایان دهی به جنگ ویتنام  بیرون آید.

نیکسون در صحنه ای از مصاحبه با دیوید فراست در مقابل سوال او که چرا کار غیرقانونی انجام دادید ، پاسخ می دهد ، هر کاری رییس جمهوری انجام دهد ، خود قانون است! آیا این همان روشی نیست که در دوران جرج دبلیو بوش ، به کرات اتخاذ گردید و چندان اعتراضی هم از سوی رسانه هایی همچون هالیوود در مقابلش به گوش نرسید. از جمله زمانی که هر دو مجلس آمریکا ، یعنی هم مجلس سنا و هم مجلس نمایندگان رای دادند که نیروهای ارتش آمریکا بایستی از عراق عقب نشینی کنند ولی جرج بوش در برابر این تصمیم نمایندگان ملتش ایستاد و علاوه برآنکه از نیروهای خود در عراق نکاست بلکه برآنها اضافه هم نمود! یا برخلاف قوانین خود آمریکا ، زندان های مخفی در سراسر اروپا برای بازداشت و شکنجه مخالفین سیاست های آمریکا تعبیه نمود ، برای مکالمات تلفنی در داخل آمریکا شنود گذارد و حتی در مقابل اعتراض نمایندگان گنگره به انتساب قضات ارشد دادگستری ایستاد وتغییری در رویه خود ایجاد نکرد.

 سخن تازه ای نیست که تجارت اول در امریکا ، تولید و تجارت اسلحه است و این کارخانه های اسلحه سازی هستند که اساس اقتصاد ایالات متحده را در دست دارند. کارخانه هایی کارخانه هایی مانند لاکهید و فورد و بویینگ و ... که اغلب در اختیار صهیونیست هاست. طبیعی است که چرخ این کارخانه ها با مصرف محصولاتشان که کاربردی جز جنگ و درگیری و امثال آن ندارند ، بچرخد. به زبان ساده تر ؛ اگر جنگی در دنیا جریان نداشته نباشد و اگر درگیری ها و خشونت ها شکل نگیرد ، دیگر چگونه تولیدات کارخانه های اسلحه سازی به مصرف رسیده و چرخ این کارخانه ها می چرخد تا اقتصاد آمریکا به جریان خود ادامه دهد؟ بازهم طبیعی است که وجود جنگ در هرگوشه این کره خاکی می تواند بهترین بازار فروش برای کارخانجات مذکور باشد و کسی یا جریانی که بخواهد جنگ های مورد نظر را خاتمه بخشد به نوعی به قول معروف نان این مراکز تولید تسلیحات را آجر کرده است ! و بازهم طبیعی است که صاحبان آن کارخانه ها و وابستگان به آنها ( که بیشترین قدرت را در آمریکا دارا هستند) بخواهند در مقابل این به اصطلاح نان بری بایستند!

با در نظر گرفتن این واقعیات و نحوه تحلیل مامور مخفی آمریکایی در فیلم "جی اف کی" حالا می توان نتیجه گرفت که چرا و چگونه وقایعی از جمله ترور جان اف کندی یا رسوایی واترگیت و حتی جریان ارتباط نامشروع بیل کلینتن در دنیای  صاحبان قدرت رخ می دهد ، چه کسی در آن ذی نفع بوده و چه جریانی می تواند آن را پوشش دهد. این دلایل در مورد ماجرایی همچون واترگیت بیش از سایر موارد، مترتب شده و مصداق پیدا می نماید.

 یکی از منتقدان سینمایی در همان زمان که فیلم "همه مردان رییس جمهور" درباره رسوایی واترگیت در ایران به نمایش درآمد ، درباره آن فیلم و حفره های منطقی ماجرای فوق نوشت : "...از سوی دیگر ، واترگیت با همه ابعاد جهانیش و به رغم شهرت و بازتاب فراوانی که در همه جای دنیا یافت ، حادثه ای به شدت و صرفا آمریکایی بود. حادثه ای که در متن یک دمکراسی ویژه و سلسله ای از روابط متقابل نیروهای سیاسی و اجتماعی ، اگر هم قابل درک باشد ، چندان ملموس نیست. پرسش هایی از این قبیل در برابر واقعه واترگیت و به ویژه در فیلم همه مردان رییس جمهور بی پاسخ می ماند : چرا در ایالات متحده که حکومتش دستگاههای نیرومند و کارای پلیسی و جاسوسی دارد ، دو روزنامه نگار ساده ( که حتی در روزنامه خود ، موقعیت درخشانی ندارند) می توانند تقریبا بی هیچ مانعی آنقدر درباره یک فساد حکومتی موشکافی کنند که بزرگترین قدرت سیاسی کشور را به سقوط و آبروریزی بکشاند؟ (این نویسنده امروز حضور ندارد که ببیند در مورد رسوایی های بوش و دار و دسته اش در عراق و افغانستان و زندان های گوانتانامو و ابوغریب هیچ کس حق نوشتن ندارد ، چه برسد به تحقیق و تفحص و اساسا هیچ خبرنگار مستقلی حق مخابره خبر از عراق یا افغانستان را به رسانه های آمریکایی دارا نیست !!) چرا کسی نمی کوشد در یک مرحله یا مرحله ای دیگر از فعالیت های آنان به ترتیبی جلویشان را بگیرد؟ چرا در کشوری که برای بیست دلار و کمتر ، هر روز چندین نفر کشته می شوند ، کسی به فکر از میان بردن این مزاحمان نیست؟ آیا براستی نیرویی در ایالات متحده وجود نداشت که بر روزنامه واشینگتن پست فشار بیاورد و جلوی ادامه انتشار مقاله های مروبط به واترگیت را بگیرد؟ اگر چنین نیرو یا نیروهایی وجود داشت ( که همه می دانیم وجود داشته و دارد) چرا دخالتی نکردند؟ چرا همه کسانی که به طریقی آلوده قضیه تقلب انتخاباتی بودند ، به آسانی (یا به دشواری اما سرانجام ) به پرسش های ساده و مستقیم دو روزنامه نویس کنجکاو پاسخ می دادند و خود به عواملی برای کشف مسئله بدل می گشتند؟ آیا براستی عذاب وجدان ، بزرگترین محرکشان بود ؟ و بسیاری پرسش های دیگر..."

 در یکی از بخش های "پروتکل های زعمای صهیون" که از جمله کهن ترین اسناد راهبردی صهیونیست ها محسوب می شود و از جانب بسیاری از کارشناسان تاریخی تایید شده ، آمده است "...برای‌آنکه افسر شجاع و قهرمانی را از سر مسیر سیاسی برداریم، او را در ردیف دزدها، جنایتکاران، آدمکشان و دیگر مرتکبان پست‌ترین و شنیع‌ترین جنایات، محاکمه خواهیم کرد. بدین‌ترتیب، موضوع برای افکار عمومی مبهم می‌گردد و حقیقت این مردی که تا دیروز برای آنها خوشنام بود و ناگهان امروز او را متهم به جرایمی این چنین می‌بینند، بر آنها مشتبه می‌شود و با دیده حقارت به او می‌نگرند و رهایش می‌کنند..."

همچنین در پروتکل دهم از همان مجموعه درباره انتخابات ریاست جمهوری چنین آمده است:

 "...رئیس جمهور حکومت‏های غیر یهودی‏[تحت نفوذمان‏]را از میان موثق‏ترین‏ عوامل و دست نشاندگان‏مان نامزد می‏کنیم و سپس او را بر اساس رأی‏گیری‏ انتخاب می‏نماییم.از آن جا که قوانین را ما از قبل تدوین کرده‏ایم،حق تغییر و تعویض قانون را ازرئیس جمهور سلب می‏کنیم.در عوض او را به ریاست کل قوا منصوب‏ می‏نماییم تا بتواند در موقع لزوم،از قانون اساسی دفاع کند.رئیس جمهور،عملافرد فاقد اختیاری است که هدف و مسئولیتش تنها حفظ قوانینی است که ما از پیش تدوین کرده‏ایم.بسیار روشن است که کلید معما،در دست ما می‏باشد و کسی جز ما نمی‏تواند در قوانین،دخل و تصرفی به عمل آورد..."

نکته جالب اینکه دو روز پس از انتخاب باراک اوباما رییس جمهور جدید آمریکا و انتخاب نخستین همراهان وی در دولت ، روزنامه "هاآرتص" از معتبرترین نشریات اسراییل در 6 نوامبر ، از فردی به نام "رهم امانوئل" اسم برد که اصلا اسراییلی بوده و نخستین اسراییلی دولت اوباما به حساب می آید که به عنوان رییس کارمندان اوباما ((chief of staff مشغول به کار شده است و چندی بعد کریستوفر بالین (روزنامه نگار مشهور) با استناد به مدارک وشواهد در مقاله ای مهم ،  نقش این اسراییلی و دوستان وی در حاکمیت اوباما را تحلیل کرد. مقاله ای که تیتر شگفت انگیز آن چنین بود :

 The Israeli Who Will Run the Obama White House

"یک اسراییلی که کاخ سفید اوباما را مدیریت خواهد انداخت ."

 

پدر "رهم امانوئل" که به نوشته کریستوفربالین ، یک تروریست صهیونیست و عضو گروه تروریستی اشترن بوده ، در همان مقاله روزنامه هاآرتص درباره باراک اوباما چنین اظهار نظر کرده است : "...اوباما یک رهبر پیشین اسراییلی است و او دوست اسراییل خواهد بود..."

یادمان هست که اوباما در جریان انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا ، بارها و بارها حفظ امنیت اسراییل را از اولویت های دولت خویش اعلام کرده و حتی با کلاه مخصوص یهودیان در مقابل دیوار موسوم به دیوار ندبه در بیت المقدس ، نسبت به آرمان های صهیونیسم ابراز وفاداری نمود و بالاخره در جلسه معروف کمیته روابط آمریکا و اسراییل (AIPAC) که لابی اصلی صهیونیست ها در آمریکاست ( و آریل شارون بارها گفته که کمک به این کمیته مهمتر از کمک به خود اسراییل است!) حضور یافته و دفاع از موجودیت اسراییل را مهمترین سیاست داخلی و خارجی آمریکا برشمرد!!

صهیونیست دیگری که به نوشته کریستوفر بالین در کنار اوباما ، وی را به ریاست جمهوری رساند ، دیوید اکسلراد است که سرپرست کمپین انتخاباتی اوباما بود و سپس به عنوان مشاور اعظم کاخ سفید منصوب گردید.( اوباما در اولین سخنرانی پس از پیروزی انتخاباتی خود به طور عمیقی از اکسلراد برای حمایت هایش سپاسگزاری نمود).

 به نوشته نیویورک تایمز دیوید اکسلراد و رهم امانوئل به صورت یک تیم از سال 1984 در تعیین و بالاآمدن روسای جمهوری آمریکا ، نقش عمده ای را بازی کرده اند . از جمله اکسلراد که از 16 سال پیش زمانی که اوباما 30 سال بیش نداشت ، وی را برای انتخابات سیاسی آماده کرده بود. بنابرآنچه بالین در مقاله مفصل خویش به رشته تحریر درآورده ، زوج امانوئل/اکسلراد از سوی صهیونیست قدرتمندی به نام " بتیلو سلتزمن" که دختر یک سوپر صهیونیست شیکاگویی به نام  فیلیپ کلوتزنیک است ، حمایت می شدند. سلتزمن از سال 1992 ، اوباما را در دستیابی به مقامات سیاسی پشتیبانی کرده و در همان سال به اکسلراد و برخی دیگر در مورد اوباما گفته بود:

"...او  نخستین رییس جمهور سیاهپوست ما خواهد بود....."

و نیویورک تایمز در اول آوریل 2007 نوشت که اکسلراد و امانوئل ، تصویر اوباما را از سال 2003 در اذهان خلق کرده بودند.(کریستوفر بالین می نویسد ، این زوج همین عمل را برای به قدرت رسیدن بیل کلینتن انجام دادند)

اینک روشن می شود، فیلمنامه نویسی که در آن وانفسای مخالفت عظیم جامعه جهانی از جمله خود مردم بریتانیا علیه تونی بلر (به دلیل حمایت های چشم و گوش بسته اش از سیاست های مخرب و جنگ افروزانه جرج دبلیو بوش)، به طرفداری از شخصیت وی ، فیلمنامه "ملکه" را نوشت و شخصیتی واقع بین و مردمی جلوه اش داد ، حالا در ادامه آن سیاست ها ، در شرایطی که کوس رسوایی جرج بوش و سیاست هایش ، در همه عالم پیچیده ، بازهم از جنازه ریچارد نیکسون برای کیسه بکس استفاده می نماید. در بیوگرافی پیتر مورگان آمده است که وی فرزند یک آلمانی یهودی و زنی لهستانی  است که در جریان جنگ دوم جهانی از دست نازی ها گریختند و در انگلیس ساکن شده و از فعالین سازمان های صهیونیستی در انگلیس قرار گرفتند. وی در حمایت از آرمان های صهیونیسم ، آثار متعددی نوشته که یکی از آنها در همان سال  2006 تحت عنوان "آخرین پادشاه اسکاتلند" به فیلم درآمد و برروی  اکران عمومی رفت . فیلمی که دیکتاتوری همچون ایدی امین را مخالف سیاست های آمریکا و اسراییل قلمداد می کرد و حتی در صحنه پایانی فیلم او در ادامه روش تروریستی و سرکوبگرانه اش ، یک سری تبعه اسراییل را به گروگان می گرفت!



کلمات کلیدی :

گفت و گوی خبرگزاری ایرنا با نویسنده و کارگردان "راز آرماگدون"

 

 

ارتش سایه ها برآستانه پرده شیشه ای

 

 

خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): مجموعه مستند "راز آرماگدون" ساخته سعید مستغاثی و به تهیه کنندگی رضا جعفریان که در گروه سیاسی شبکه خبر سیما تولید شده و در 26 قسمت اردیبهشت و خرداد و تیرماه  سال جاری ، از این شبکه به روی آنتن رفت ، اینک به صورت DVD و از سوی انتشارات سروش وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی انتشار یافته است. این نخستین مجموعه شبکه خبر است که در شبکه ویدئویی عرض می شود. از طرف دیگر سری دوم این مجموعه نیز تحت عنوان "راز آرماگدون2: ارتش سایه ها" در حال ساخت است.  به همین دلیل با سعید مستغاثی نویسنده و کارگردان این مجموعه گفت و گویی داده ایم.

 

 

- اینکه یک مجموعه مستند تلویزیونی در شبکه ویدئویی عرضه شود ، طبعا بایستی واجد ویژگی ها و خصوصیات منحصر به فردی باشد که آن را برای این شبکه که به هرحال مخاطبان خاصی دارد ، مناسب گرداند. تا آنجا که به خاطر داریم پیش از این ، تنها مجموعه های مستند تلویزیونی "سیره عملی روح الله" و "دفاع مقدس" بود که برروی   DVD ارائه شد. از نظر خودتان مجموعه "راز آرماگدون" واجد چه ویژگی هایی بوده است؟

 

- مجموعه مستند "راز آرماگدون" سیری است اجمالی در ظهور و شکل گیری بنیادهای حکومت جهانی صهیون که براساس "پروتکل های زعمای صهیون" بیش از یک قرن است به طور رسمی از سوی کانون های وابسته به فرقه شیطانی صهیونیسم برای حاکمیت جهانی فعالیتی سیستماتیک و برنامه ریزی شده ، دارند. شاید این برای اولین مرتبه بود که در یک مجموعه مستند تلویزیونی ، با ارائه اسناد و مدارک معتبر تصویری(که اغلب هم برای نخستین بار در جلوی دوربین تلویزیون قرار می گرفتند) ، نفوذ و گسترش زیر شاخه های مختلف این کانون ها همچون تشکیلات فراماسونری در حکومت ها ، دربارها ، سازمان ها و موسسات بین المللی به نمایش گذارده می شد. و از سوی دیگر اقدامات و عملیات گسترده ضد ایرانی و ضد اسلامی شان در تاریخ معاصر ایران که ضایعات و خسارات جبران ناپذیری حداقل در یکصد و پنجاه سال اخیر  به این سرزمین تحمیل کرد به طور مستند و با بهره گیری از نظرات کارشناسان و مورخین خبره به تصویر کشیده شد.

 

 

-آرماگدون گویا در باور فرقه ای خاص ، اشاره به نبردی سهمگین و مخوف در آخرالزمان است که طی آن صدها میلیون نفر از انسان ها جان می بازند و زمین روبه ویرانی خواهد گذارد تا مقاصد و مطامع این فرقه و پیروانش تامین شود. این مسئله با آنچه در پاسخ سوال اول توضیح دادید ، چه ارتباطی دارد؟

 

-بله ، آرماگدون صورت یونانی هارمجدون ، نام محلی در کنعان باستان یا فلسطین امروز است ، شهری به نام  مجدو در سرزمین فلسطین که گروهی از بنیادگرایان انجیلی معتقدند در آخرالزمان ،جنگی عظیم در این شهر روی‏ خواهد داد . باور  و حمایت این بنیادگرایان انجیلی از تئوری ها و نظریه های صهیونیستی مبنی بر حکومت جهانی  با مرکزیت اسراییل و از طریق روش های کهن صهیونی ( که در متن معروف به پروتکل های زعمای صهیون) آمده است ، باعث گردیده این گروه از پروتستان ها در بیان سیاسی امروز دنیا به صهیونیست های مسیحی ملقب گردند که در کنار سایر صهیونیست هادر اندیشه تسخیر کره ارض ، به دنبال درگیری و جنگ های ویرانگر و خانمانسوز هستند که نظایرش را همین امروز در همسایگی خودمان می بینیم. در واقع  چشم انداز مخوفی که این جریان برای آینده بشریت  ترسیم کرده ، از موضوعاتی است که در "راز آرماگدون" به تصویر کشیده شده است. اما اینکه این چه ارتباطی با تاریخ معاصر دارد ، به همان متن "پروتکل های زعمای صهیون" بازمی گردد که در واقع نقشه ها و طرح های دیرین صهیونیست ها را نشان می دهد ، همان نقشه هایی که در طول تاریخ معاصر در ایران و سایر نقاط جهان عملی ساختند و همچنان پی گیرانه به دنبال تحقق نهایی آن هستند. در واقع در این مجموعه به طور تفضیلی نشان داده شده که نقشه های یاد شده چگونه از اواسط دوران قاجار و سپس با روی کارآمدن رژیم پهلوی در سرزمین ایران به اجرا درآمد تا  زمینه های تاسیس و حمایت از اسراییل کامل شده  و براساس باورهای صهیونی ، نیروی محوری آرماگدون در آخرالزمان شکل بگیرد.

 

-به نظر می آید باید همه قسمت های این مجموعه دیده شود تا آنچه شما می گویید ، برای مخاطب مفهوم تر و روشن تر گردد. اما گویا مجموعه "راز آرماگدون" پس از پخش از تلویزیون ، در خارج کشور و در میان رسانه ها و به خصوص وب سایت های اروپایی و آمریکایی مورد استقبال گسترده ای واقع شده که تاکنون در میان مجموعه های ایرانی سابقه نداشته است. ممکن است در این مورد اطلاعات دقیق تری به ما بدهید؟

 

-مجموعه مستند "راز آرماگدون" اگرچه در داخل کشور مورد استقبال مراکز و نهادهای پژوهشی ، آکادمیک و سیاسی قرار گرفت و حتی از سوی دهها وب سایت داخلی با عنوان :"راز آرماگدون ؛ تیری که به هدف نشست" مطرح گردید اما بازتاب آن در خارج کشور حقیقتا حیرت آور بود. براساس آمار اخذ شده توسط روابط عمومی صدا و سیما که مدیر محترم شبکه خبر نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی به مناسبت تاسیس این شبکه بیان کردند ، حدود 25 هزار وب سایت از جمله هزاران سایت اینترنتی معتبر آمریکایی ، اروپایی و آسیایی به انحاء مختلف این مجموعه را پوشش خبری و گزارشی دادند. از جمله وب سایت معروف و جهانی "Memri TV" علاوه براینکه متن قسمت های مختلف مجموعه را با ترجمه انگلیسی برروی سایت خود قرار داد ، بخش های گوناگون مجموعه را به صورت ویدئویی و با زیرنویس انگلیسی به کاربرانش ارائه نمود. بالتبع این اقدام ، دهها وب سایت معروف دیگر از جمله "AOL" ،"lgf" ،"Volatile World" ،" MXp - Missional Experiences"   و ...اقدام به نمایش بخش هایی از این مجموعه با زیر نویس انگلیسی یا به زبان های دیگر  و انعکاس مجموعه "راز آرماگدون" و بحث های آنکردند که صفحات آن هنوز برروی فضای اینترنت موجود است.

در بعضی از وب سایت های فوق ، کاربران با شرکت در نظرخواهی سایت و درج نظرات خود ، مشارکت قابل توجهی نشان دادند که فی المثل در یک وب سایت "lgf" تعداد نظردهندگان بالغ بر 300 نفر شد. حتی برخی وب سایت های مرجع و معروف به سایت فرهنگنامه ای مانند "ویکی پدیا" در معنای برخی از لغات خود مانند معنی و مفهوم "پروتکل های زعمای صهیون" یا "The Protocols of the Elders of Zion"به مجموعه "راز آرماگدون" ارجاع  داده اند.

 

- گویا در حال حاضر مشغول ساخت سری دوم این مجموعه هستید . سری دوم به چه مباحثی می پردازد و فعلا در چه مراحلی است؟

 

- به دنبال استقبال از سری نخست ، تولید سری دوم این مجموعه طراحی و آغاز شد. البته باید بگویم که تحقیقات آن تقریبا همپای سری اول و از سال گذشته شروع شده بود. این سری جدید تحت عنوان "راز آرماگدون 2 : ارتش سایه ها" به مقوله ناتوی فرهنگی و پس زمینه های آن در تاریخ معاصر می پردازد. البته ریشه های آن را از 3-4 قرن پیش جستجو کرده و سپس به همان متن پروتکل های زعمای صهیون به عنوان راهکارها و برنامه های مدون می رسد و بعد برروی تاریخ یکصد سال اخیر در جهان و بعد ایران متمرکز می شود. در این برنامه نیز محوریت کار بر ارائه اسناد و مدارک معتبری قرار دارد که بازهم اغلب برای نخستین بار از آنتن تلویزیون پخش می شود. "راز آرماگدون 2 : ارتش سایه ها" در مرحله مونتاژ قرار دارد و فعلا در 52 قسمت طراحی شده است.

 

 

- ناتوی فرهنگی از مباحث بسیار جدید سیاسی در دنیای امروز است که مقوله جنگ فرهنگی را جلودار و حتی جایگزین نظامی گری و میلیتاریسم غرب قرار می دهد . چطور شد شما به این مقوله تازه طرح شده در جهان سیاست پرداختید؟

 

این مقوله چندان جدیدی نیست ، تقریبا پس از پایان جنگ دوم جهانی و بعد از تشکیل سازمان پیمان نظامی کشورهای آتلانتیک شمالی (ناتو) و از اوایل دهه 50 میلادی ، ناتوی فرهنگی هم در دستور کار امپریالیسم غرب قرار گرفت و در همان سالها شکل عملی یافت. در سال 1999 با کتاب معروف فرانسیس ساندرس ، این مبحث شکل رسمی یافت و حتی اینک به طور آکادمیک در برخی دانشگاههای معتبر جهان تدریس می شود. به نظر می رسد که مهمترین مسئله فرهنگی امروز جهان همین ناتوی فرهنگی است که بارها مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز قرار گرفته و به عنوان موثرترین طرح و نقشه های امروز  همان کانون هایی که آرماگدون را تدارک دیده اند ، هویت و عزت ایران و اسلام را هدف قرار داده است. به نظرم در حال حاضر هر ایرانی مکلف است به این مهمترین تهدید کنونی جامعه بپردازد و ابعاد مختلفش را برای آگاهی هموطنان باز کند.

 

لینک خبرگزاری ایرنا



کلمات کلیدی :

نگاهی به فیلم "گرن تورینو"

 

 

Gran Torino

 

تا قلب نژادپرستی بتاز !

 

 

بازهم کلینت ایستوود با دو فیلم به سینمای امروز دنیا آمده است . گویا هر چقدر که سن این فیلمساز کلاسیک تاریخ سینما بالاتر می رود ، برای ساخت فیلم سرحال تر می شود. دو سال پیش را به خاطر داریم که با دو سوپر پروداکشن "پرچم های پدران ما" و "نامه هایی از ایووجیما" به میدان آمد و متاسفانه علیرغم موضوع و ساختار درخشان هر دو فیلم ، به دلائل مختلف ، مورد توجه محافل و مراکزی که فیلم های سال را برمی گزیدند مانند انجمن های منتقدین یا اسکار و گلدن گلوب واقع نشد.

اگرچه دو سال پیش ایستوود برای فیلمنامه هر دو فیلم یاد شده و حتی قبل از آن برای "محبوب میلیون دلاری"(که جایزه اسکار هم دریافت کرد) با پال هگیس کار کرده بود اما امسال برای هر یک از فیلم هایش با فیلمنامه نویس جداگانه ای همکاری داشته است. فیلمنامه نویس او در فیلم Changeling ، میشل استراچینسکی بود و در فیلم "گرن تورینو" ، نیک شنک براساس داستانی از  دیو یوهانسن فیلمنامه را نوشته است.

"گرن تورینو" ماجرای یک آمریکایی بازمانده از جنگ کره است به نام والت کوالسکی ( با ایفای نقش خود کلینت ایستوود) که در همسایگی و محله مهاجران آسیای شرقی اعم از اندونزیایی و فیلیپینی و مالزیایی و ...(که دراصطلاح به آنها "مانگ " Hmong خطاب می شود) زندگی می کند و علیرغم تغییر بافت سکونتی محله اش به نفع مهاجران زردپوست ، اما او به هیچ وجه حاضر نیست که محله قدیمی خود را تعویض نماید. ایستوود و شنک ، کوالسکی را انسانی تنها و منزوی معرفی می کنند که نه تنها از همسایگی با مانگ ها ، ناخشنود است بلکه حتی با فرزندان و نوه هایش نیز رابطه دوستانه ای ندارد. تنها دلبستگی هایش به زندگی ، یک سگ به نام دیزی است و یک اتومبیل فورد ماستانگ ساخت 1972 به نام گرن تورینو و پرچمی که مقابل خانه اش برافراشته و در آن محل برایش نماد آمریکایی بودن و یادآور جنگ کره است. داستان از زمانی شروع می شود که والت ، همسرش دوروتی را از دست داده و روحیات ناسازگارش در همان مراسم یادبود دوروتی در کلیسا و سپس منزلش نشان داده می شود. اما اختلافات و درگیری های همسایه او که خانواده ای از شرق آسیاست با دیگر هم نژادانشان که دسته جات خلافکار تشکیل داده اند ، باعث می شود تا به تدریج رابطه کوالسکی با این همسایه بغل دستی روبه بهبود برود ، با دختر آنها به نام "سو" دوست شود و پسر خانواده به نام "تائو" که حتی زمانی به تشویق همان دسته جات خلافکار برای سرقت گرن تورینو آمده بود را به کار بگمارد و بالاخره تا پای جان به دفاع از آنان بپردازد.

به نظر می آید ایستوود پس از پرداختن به جنگ دوم و حضور ارتش آمریکا در مقابله با ژاپنی ها خصوصا در نبرد جزیره ایووجیما ، به یکی دیگر از مقاطع مورد سوال تاریخ آمریکا ( که کمتر مورد توجه قرار گرفته) اشاره دارد و آن جنگ کره است. والت کوالسکی بازمانده ای از دخالت آمریکا در کره است که یکی از علل انزوایش ، خاطرات ناگواری به نظر می آید که از آن جنگ در ذهنش باقی مانده. مدال افتخارش را در صندوقچه ای در زیرزمین خانه اش پنهان داشته (برخلاف قهرمانان جنگ که مدال هایشان را در اتاق ها ، قاب می گیرند و به آنها می بالند) تا آن زمان که در مراسم یادبود همسرش ، نوه ها مخفیانه به سروقت آن می روند و راجع به معنی و مفهومش یکدیگر را مورد پرسش قرار می دهند. کوالسکی در پاسخ کشیشی به نام پدر یانویچ که مرتبا به سراغش می آید راجع برداشتش از مرگ ، رنج خویش از افرادی که در جنگ کره کشته را متذکر می شود که هیچگاه آنان را از یاد نخواهد برد. او در چهره و قد و قامت تائو ، شکل و شمایل همان جوانانی را می بیند که حدود 50 سال پیش در کره به خاک انداخته بود. این همان رنجی است که گویا برای کوالسکی پایان ناپذیر می نماید و شاید به همین خاطر  است که در پایان به نوعی خود ویرانگری دست می زند.

نقطه قوت فیلمنامه "گرن تورینو" شخصیت پردازی حیرت انگیز خود والت کوالسکی است که یکی از بهترین نمونه ها در نوع خود به نظر می آید. ایستوود و فیلمنامه نویسش از تمامی عوامل صحنه از جمله خانه و محله ، کلیسا ، همسایه های زردپوست و حتی روابط متقابل برای تبیین شخصیت کوالسکی بهره گرفته و این کاراکتر را لحظه به لحظه برای تماشاگر بازگشایی می نمایند. در اولین صحنه ها کوالسکی را ایستاده در کنار تابوت دوروتی (همسرش) در کلیسا می بینیم که عصبانیت و ناخشنودی خویش را نسبت به تمامی وقایع دور و برش ابراز می دارد ؛ از نحوه موعظه پدر یانویچ گرفته تا نوع پوشش نوه دختری اش و تا طرز رفتار پسرانش. این نوع برخوردهای تندخویانه و سخت گیرانه در منزل و هنگام مهمانی یادبود نیز ادامه می یابد. او حاضر نیست به حرف پدر یانویچ گوش دهد و حتی وصیت همسرش به کشیش که با او حرف بزند نیز برایش اهمیتی لااقل در ظاهر ندارد. در آن مهمانی از همه کناره گرفته و خودش را به حواشی مشغول می سازد تا کمتر با کسی برخورد کرده یا سخن بگوید. خود به زیر زمین رفته و صندلی می آورد و در مقابل پرسش نوه اش برای کمک ، کنایه آمیز وی را به ادامه خودآرایی توصیه می کند. بعد هم اصلا مهمانی را ترک کرده و با سگش از خانه خارج می شود! به همه اینها ، آن تف کردن های تهوع آور را هم بیافزایید که هر از گاه در مقابل آنچه مورد نفرتش است ، نثار می نماید!!

تا اینجا برداشت مخاطب از شخصیت والت کوالسکی به جز آدمی تندمزاج و متعصب نیست. لحن بیانی والت با آن صدای خش دار و گرفته ( که بسیار به مربی بوکس فیلم "محبوب میلیون دلاری" به نام فرانکی با بازی خود کلینت ایستوود نزدیک است) و نوع جملات مقطع و کوتاه و در عین حال کنایه وار و بعضا توهین آمیز ، کمک بسیاری به باور پذیری شخصیت فوق می کند و نوع حرکت و راه رفتنش به شکل سنگین و سخت که گویی کوله باری بردوش دارد و حمل آن برایش دشوار به نظر می رسد (برخلاف فرانکی فیلم "محبوب میلیون دلاری") روحیه آزرده و محنت آمیز وی را بازتاب می دهد.

او حضور رنگین پوستان در آمریکا و در چند قدمی اش را برنمی تابد و بارها رو به آنان به تشر می گوید که از این زمین بیرون بروید. حاضر نیست برای اعتراف به کلیسا برود و به قول خودش برای یک پسر بچه ، گناهانش را اعتراف کند. (یادمان هست که فرانکی فیلم "محبوب میلیون دلاری" هم با کلیسا و کشیش ، میانه ای نداشت اگرچه هر یکشنبه تنها مشتری پرو پاقرص مراسم دعا و نیایش بود اما آن کار را فقط برای سبکتر شدن گناهانش انجام می داد) و با خانواده اش مانند رفتار با طلبکاران ، عمل می کند.

اما وقتی می بیند برخلاف دیگران که از کمک به یک زن خودداری کرده ، تائو به یاری آن زن می رود ، تا حدودی متعجب می شود. دفعه بعد که به خاطر سر و صدای دار و دسته های خیابانگرد هندوچینی که مزاحم تائو و خواهرش شده اند ، با تفنگ به سروقت آنان می شتابد ، زمینه های جلب محبت همسایگانش را فراهم می گرداند که این گونه دفاع ناخودآگاهانه بار دیگر برای رهایی سو  از دست اراذل و اوباش موجب نزدیکی هر چه بیشتر با آن همسایگان بیگانه شده تا حتی در مهمانی آیینی آنان شرکت کند و برای اولین بار غذاهای بومی آنان را بخورد . از طرف دیگر نیز همسایگان به پاس نجات تائو و سو از باندهای خلافکار محله ، مرتب برای والت هدیه و خوراکی پیشکش می آورند که اگرچه در ابتدا آنها را قبول نمی کند ولی بتدریج قانع می شود که بپذیرد.

فیلم ، تماشاگر را همراه تائو و سو به والت کوالسکی نزدیک می سازد. یعنی هر چه که این دو نوجوان با والت رابطه بیشتری برقرار می سازند ، ما با وی آشنایی افزونتری پیدا کرده و برداشت های پیشین خود از وی را تصحیح می کینم. مثلا با اینکه در هر فرصتی ، اسلحه و تفنگ خود را بیرون می آورد و طرف مقابل را نشانه می رود اما اصلا قصد شلیک و روحیه برخورد قهرآمیز نداشته (علیرغم اینکه در جنگ کره شرکت کرده است) و هدفش از برآوردن سلاح ، صرفا ترساندن و پرهیز دادن حریف است و نه بیشتر. اثبات این مدعا ، سکانس آخر است که علیرغم فراهم آوردن تمامی شرایط یک انتقام سخت و دوئل عدالت جویانه ( اعم از خشمی که پس از دیدن وضعیت زخمی و مجروح سو و خانه به گلوله بسته شده آنها دچارش شده ، اصلاح مو و پیرایش به سبک و سیاق کاتولیک ها ، تمیز نمودن و آماده کردن اسلحه  ، قرار عصرگاهی با تائو و لباس رزم پوشیدن  و بالاخره موجود بودن حریفی که ناجوانمردانه سو و خانه اش را مورد تهاجم قرار داده ) به هنگام اسلحه کشیدن در مقابل حریف ، به جای سلاح ، فندک خود را با وانمود کردن به بیرون آوردن تفنگ ، به دست می گیرد تا هدف گلوله های دار و دسته آماده به جنگ واقع شود.(در اینجا این خود ویرانگری بسیار به آنچه در انتهای فیلم های "پت گارت و بیلی د کید " و "تیرانداز چپ دست" اتفاق افتاد شباهت دارد ، خصوصا تاکید دوربین بر فندک ، به شدت آن نمای دست های خالی پل نیومن در "تیرانداز چپ دست" را تداعی می کند.)

والت در این صحنه که برای انتقام لت و پارکردن سو و حمله مسلحانه به خانه تائو اقدام می کند ، آگاه است که به زودی خواهد مرد و نمی خواهد انتقامش ، به خاک و خون کشیدن جوانان دیگری باشد که دست روزگار و محیط نابهنجار و ناهمگون آمریکا ، آنان را به فساد و راه خلاف کشانده است.از این رو با مرگ خودآگاهانه هم بار سنگین روزگار گذشته را سبک کرده، هم آن جوانان خاطی را تادیب نموده و هم دینش را به خانواده تائو و سو ادا می کند.

حالا دیگر کوالسکی نه یک آدم متعصب نژاد پرست و تندخو ، بلکه انسانی عدالت خواه و جوانمرد جلوه می کند. انسانی که می خواهد به اصول تازه ای پایبند باشد که با نگرش نژادپرستانه پیشینش متفاوت است. از همین رو او همان گونه که با زرد پوستان شرور برخورد می کند ، از بی غیرتی سفیدپوستی که سو را در بزنگاه مزاحمت اراذل رها کرده نیز برآشفته می شود. حالا متوجه می شویم که همه ترشرویی وی نسبت به پسران و نوه هایش به دلیل حرص و خوی آزمندی آنها برای بدست آوردن خانه پدری بوده است. در صحنه ای مشاهده می کینم که یکی از همین پسران به همراه همسرش به بهانه جشن تولد والت ، قصد دارند وی را به خانه سالمندان بفرستند تا خانه و سایر وسایلش را تصاحب نمایند.( از همین رو وقتی او ، بنا به توصیه همسرش در وصیت نامه خود ، خانه را به کلیسا می بخشد ، فرزندانش ناراحت می شوند.)حالا دیگر وقتی نوه دختری والت را فردی لاابالی و بی بند و بار می یابیم که در همان سنین نوجوانی به دور از چشم پدر و مادرش ، سیگار می کشد و به پدر بزرگش توهین می کند ، متوجه می شویم که آن برخورد کنایه آمیز والت با او در مهمانی یادبود دوروتی ، چندان هم دور از انصاف نبوده است.

اما محله ای که کوالسکی در آن زندگی می کند پر از مهاجران خارجی است ، گویی که او در دنیای غریبه ها به سر می برد. دنیایی که هر روز و هر روز برایش غریبه تر می شود. به جز همسایگان ، آرایشگرش ایتالیایی است و برای دکتر که مراجعه می کند ، پرستار مطب دکتر قدیمی اش ، یک دو رگه آفریقایی است که نام خانوادگی کوالسکی را به اشتباه "کاسکی" تلفظ می کند و موجب عصبانیت والت می گرددو از سوی دیگر،وقتی واردمطب دکتر می شود ، دیگر پزشک همیشگی اش ، دکتر فیلمن را ملاقات نکرده و با یک دکتر زرد پوست مواجه شده که اظهار می دارد ، دکتر فیلمن حدود یک سال پیش بازنشسته شده و او با نام دکتر چو به جای وی طبابت می کند.

والت همچنانکه در می یابد به دلیل بیماری وخیمی دیگر فرصت چندانی برای ادامه زندگی ندارد ، از جهان نژاد پرستانه گذشته اش یعنی تعارض با رنگین پوستان و دو رگه ها هم فاصله می گیرد و این فاصله گرفتن ، نه به دلیل ترس از مرگ است ، بلکه به خاطر رهایی از محیط خانواده ای است که شاید این نژادپرستی را تقویت می کرده. ما از دوروتی یعنی همسر والت چندان اطلاعاتی نداریم ، فقط می دانیم که وی در نزد پدر یانویچ اعتراف کرده و در اواخر عمرش از کشیش خواسته که با والت هم صحبت کند تا از او هم اعتراف بگیرد. اما پسران کوالسکی و خانواده شان ، فضای چندان سالم و صادقانه ای را در ذهن نمی سازند.

به هر حال آنچه واضح به نظر می رسد ، این است که والت کوالسکی ، پس از مرگ همسرش به طور مستقیم تر با همسایگان و آدم های پیرامونش ، مواجه شده و نقاط مشترک و افتراق خود را با آنان به ارزیابی نشسته است. در این سبک و سنگین کردن است که به تدریج در می یابد که راه چندان درستی را ر پیش نگرفته بوده است. البته در "گرن تورینو" ، این احساس نژادپرستانه ، منحصر به والت کوالسکی سفید پوست آمریکایی نمی شود و همین گونه احساسات را مادربزرگ سو و تائو هم بروز می دهد (شاید او هم تحت تاثیر فرهنگ نژادپرستانه آمریکایی قرار گرفته است) و به زبان خود ، والت را مورد شماتت قرار می دهد که چرا آن محله را ترک نکرده و آنان را به حال خود وا نمی گذارد. یعنی دقیقا همان نظری که والت نسبت به آن زرد پوستان مهاجر دارد و بارها به صورت نجوا و یا به زبان بلند تکرار می کند که : "از این سرزمین بیرون بروید..."

اما کلینت ایستوود و نیک شنک ، آرام آرام ، این دو قطب متعارض را به یک تعادل می رسانند. در ابتدا ، پس از اقدام والت برای نجات تائو از دست دار و دسته پسر عمویش یا درظاهر برای بیرون کردن آنها از زمینش ، مانگ ها برای ابراز سپاسگزاری ، او را با انواع هدایا و خوراکی ها  مورد لطف قرار می دهند. پس از اقدام دوم والت و این بار در نجات سو از چنگ اراذل و اوباش ، این اطمینان نزد خانواده سو بوجود می آید که پسرشان تائو را به دست والت بسپارند تا به اصطلاح کار یادش بدهد. این درحالی است که تائو یک بار به تحریک همان دار و دسته پسر عموی خلافکارش ، اقدام به سرقت گرن تورینو کرده بود ولی با عکس العمل مسلحانه والت روبرو گشت. اگرچه والت در آغاز به سبک و سیاقی تحقیر آمیز با تائو برخورد می نماید و او را با القابی مثل Zipper head خطاب کرده و به عنوان اولین کار نیز وی را به شمردن پرندگان روی درخت ها می گمارد ولی پس از اینکه لیاقت تائو را در بازسازی خانه روبرویی مشاهده می کند ، حتی برای کار ، او رانزد آرایشگر و بعد دوست معمارش برده ، ضامنش می شود و اولین وسایل و ابزار کار را برایش می خرد.این حمایت و دوستی تا آنجا پیش می رود که پس از مزاحمت مجدد برای تائو ، این بار والت آگاهانه و با نقشه قبلی به سراغ ضاربین رفته و به اصطلاح جبران می کند!

حالا دیگر خانواده سو و تائو برای والت ، حکم خانواده خودش را پیدا کرده اند . این وابستگی بدانجا می رسد که پس از حمله مسلحانه همان دار و دسته پسر عموی تائو به خانه آنها و تخریب وسائل منزل و زخمی شدن تائو ، والت حتی از اهل آن خانه نیز بیشتر و عمیق تر  ناراحت و خشمگین شده ، به نحوی که وقتی به خانه اش بازمی گردد از شدت خشم بر در و دیوار و شیشه ها می کوبد و خود را مجروح می گرداند. نهایت این وابستگی و اعتماد متقابل ، وقتی است که والت تصمیم بر انتقام نهایی گرفته و حتی آیین های آن را به جا آورده (اعتراف نزد کشیش ، سلمانی و پیرایش ، آماده کردن اسلحه ها و ...) . آنچه باقی مانده ، سپردن سگ محبوبش به یک انسان امین و درستکار است که والت برای این کار ، مادربزرگ تائو و سو را انتخاب کرده و علیرغم آنکه هنوز زبانش را نمی فهمد و آخرین حرف هایش را درک نمی کند ، قلاده سگ را به پایه صندلی او بسته و خداحافظی می کند. آخرین جملاتش خیلی ساده و صمیمی است : "...می خواهم که از سگم مراقبت کنی. او هم مثل تو پیره..."

در واقع والت کوالسکی در آن صحنه شبه دوئل مقابل محل سکونت دار و دسته پسر عموی تائو ، با خود درگیر می شود. او قصد آسیب رساندن حتی به یکی از آن پسران سرکش و بدکردار را ندارد ( برخلاف همیشه هیج گونه اسلحه ای همراه نیاورده است) که شاید آنها را اساسا قربانی شرایطی بداند که امثال خودش در آن سرزمین به اصطلاح آرزوها و فرصت ها به نام آمریکا بوجود آوردند. شاید از همین روست که او را اغلب می بینیم که انگشتش را به نشانه اسلحه به سمت آنها نشانه می رود ، انگار که قصد بازی دارد.  والت در سکانس پایانی فیلم "گرن تورینو" ، با خودش دوئل می کند. مانند یک وسترنر (به سبک خود کلینت ایستوود در فیلم های وسترن اسپاگتی) دور می ایستد ، پاهایش را از هم باز نگاه می دارد ، سیگاری بر گوشه لب می گذارد و آماده کشیدن هفت تیر می شود . اما در اینجا بر خلاف وسترنرها ، او می خواهد در دفاع از کسانی که پیش از این به دلیل افکار تبعیض نژادی ، اساسا انسان به شمار نمی آورد ، تا ته خط برود و تا قلب نژادپرستی که خودش را سمبل آن می داند ، بتازد!

اما ماجرای گرن تورینو ؛ یعنی همان اتومبیل فورد ماستانگ رنگ مشکی ساخت 1972 که یکی از دلبستگی های والت به نظر می آید و شاید او بیش از هر چیزی آرزوهای سوخته خودش را در همان فورد مشکی رنگ می بیند: اتومبیلی که فقط تمیزش می کند و شستشو می دهد ، روزها از پارکینگ خانه خارجش کرده و در مقابل منزل به تماشایش می نشیند. والت در یکی از صحنه های فیلم که در حال صحبت با تائو است ، اشاره ای به سرگذشت آن اتومبیل می کند. او پس از آنکه از شغل پسرش در کارخانه فورد سخن می گوید ، سابقه 50 ساله خودش در آن کارخانه را روایت کرده و اظهار می دارد که فورد مشکی مورد علاقه اش را خود ساخته است اما اطلاعات بیشتری راجع به آن نمی دهد. این وسیله ارزشمند را پس از مرگ به تائو می بخشد و نمای پایانی فیلم که تائو با گرن تورینو از مقابل دوربین گذشته و دور می شود ، حکایت تداوم روح صمیمت و یگانگی آن مظهر خشم و نژادپرستی نیم قرنی است که با نام والت به نوعی رستگاری می رسد و جوانی از گوشه دیگر این کره خاکی که حالا می رود تا خودش را در این دنیای ناهمگون با یادگاری از یک دوست صمیمی یپدا کند و اتومبیلی که سمبل عشق و نفرت کهن او بود. در همین صحنه است که صدای والت یا بهتر بگوییم کلینت ایستوود را به صورت آوازی حزین می شنویم که برای گرن تورینویش می خواند.

والت به تائو وصیت می کند تا زمانی که وی سقف آن اتومبیل را دستکاری نکرده  ، هیچ رنگی دیگر مثلا سفید را به رنگ مشکی آن اضافه ننموده و لاستیک هیچ اتومبیل دیگری را به آن نصب نکرده ، گرن تورینو به او تعلق دارد.

مبهم ماندن پیشینه علاقه والت به گرن تورینو یکی از نکات محوری فیلمنامه است که درباره بسیاری از عناصر و عوامل دور و بر شخصیت اصلی یعنی والت کوالسکی ، اگرچه تاکید موکد رخ می دهد ولی توصیف چندانی وجود نداشته و گویا هرگونه توضیح برعهده ذهن و تخیل تماشاگر گذارده شده است. مانند فندکی که در صحنه کشته شدن والت هم در دستان او ، در کادر دوربین قرار می گیرد. در همان صحنه ای که والت راجع به گرن تورینو شرح مختصری می دهد ، در مقابل سوال تائو از فندک و نقش روی آن ، تنها پاسخ می دهد که به یک خاطره از سال 1951 تعلق دارد. در اینجا با توجه به اینکه سالهای اوایل دهه 1950 ، مقارن با جنگ کره بوده ، می توان حدس زد که این فندک خاطره ای از همان جنگ را برای والت زنده می سازد که طی این سالها از آن نگهداری کرده است.

این ابهام علاوه بر گرن تورینو و آن فندک ، درباره سگ یعنی دیزی ، پرچم ، عدم استفاده از تلفن ، انبارکردن آنهمه وسایل و ابزار تعمیر و رابطه اش با آرایشگر یا آن معمار و همچنین دلخوری اش از پسران و خانواده شان و برخی دیگر از مسائل دخیل در درام فیلمنامه نیز وجود دارد که فیلمنامه نویس و شخص کلینت ایستوود به عمد از کنار آن و ادای توضیح بیشتر گذشته اند. گویا خواسته اند که فیلمنامه "گرن تورینو" نیز مانند کاراکتر خود والت کوالسکی و آن فورد ماستانگ 1972 ، شخصیتی درونگرا و تودار داشته باشد که مانند او کم حرف بزند و کوتاه بگوید ، احساساتش را پنهان سازد و اصلا بخواهد رابطه یکطرفه ای با مخاطب برقرار کند تا مخاطب رغبت بیشتری برای ارتباط داشته باشد ، همانطور که سو و تائو و خانواده شان و همه آن انسان های موسوم به مانگ علیرغم تفاوت زبانی و نژادی و ملیتی ، تمایل افزونتری داشتند تا با کوالسکی رابطه برقرار کرده و او را به جمع خود بخوانند و در تنهایی اش شریک شوند. 

بد نیست در اینجا اشاره ای هم به ریشه های نژادپرستی یعنی درونمایه اصلی فیلم،  خصوصا در آمریکا (که بیش از سایر نقاط جهان در این باب گذشته فاجعه باری دارد) داشته باشیم. پدیده ای که از نخستین روزهای پاگذاردن سفیدپوستان در هیبت دزدان دریایی به این قاره خود را به رخ تاریخ کشانید. از قتل عام بومیان و سرخپوستان گرفته که به نوشته خود مورخین غربی ، در حدود 120 میلیون از این نژاد را از دم تیغ گذرانده ، زمین هایشان را تخریب و یا تصاحب کردند و آنها را با شدیدترین تحقیرها و تنبیه ها تقریبا از صحنه حکومتی خویش محو ساختند. تا یکی از شنیع ترین جنایات تاریخ بشر یعنی به برده کشانیدن سیاه پوستان از قعر قاره آفریقا که باز به نوشته مورخین ماوراء بحار بیش از 200 میلیون تلفات بشری داشت. ( گوشه بسیار ناچیز  از این جنایت را در فیلم "آمیستاد" استیون اسپیلبرگ می توان مشاهده کرد) آنچه که به نظر تا ابد یکی از سیاهترین ننگ های تاریخ بشریت به شمار می آید. علیرغم بسیاری از دعوی ها و ادعاها ، اما نژادپرستی در قاره آمریکا و به خصوص ایالات متحده باقی ماند و حتی امروز به طرق مختلف خود را نشان می دهد. این درحالی است که علیرغم ریاست جمهوری باراک اوبامای سیاه پوست به نشانه پایان نژادپرستی در این کشور ، هنوز در برخی ایالات و سازمان ها و موسسات آمریکایی حقوق سفیدپوستان و سیاه پوستان تفاوت های چشمگیر دارد.( نگاه کنید به فیلم اخیر آلن بال به نام "کله حوله ای"یا " هیچ چیز شخصی نیست" که در آن یک دو رگه لبنانی برای ارتباط بهتر با سفیدپوستان آمریکایی،  دخترش را از رابطه با دوست سیاهش باز داشته و می گوید که دوستی با سیاهان ، متنفذین آمریکایی ها را از ما دور می کند! ).

 در واقع نژادپرستی یک تفکر نهادینه شده در آمریکاست. اگر در نظر آنها ، همواره سرخ پوست خوب ، یک سرخپوست مرده بوده (چون سرخ پوستان هرگز به عنوان یک روش گروهی به بردگی سفید پوستان سر فرود نیاوردند) سیاهپوست خوب هم یک برده سربه زیر و حرف شنو قلمداد شده است. نگاه کنید به فیلم "برباد رفته" که نزدیک به 70 سال است از محبوبترین فیلم های عمر آمریکاییان محسوب می گردد. در آن فیلم ، سیاهپوستی مثل "مامی" ( بابازی هتی مک دانل که جایزه اسکار هم گرفت) یک سیاهپوست خوب است، چراکه بردگی را اصالتا پذیرفته و با جان و دل به اربابان سفید پوستش خدمت می کند اما سیاهپوستانی که برعلیه برده داری معترضند و شورش می کنند ، در همان فیلم "برباد رفته" بدمن به حساب می آیند و کسانی که برعلیه آنها می جنگند و جزو دار و دسته کوکلوس کلان ها هستند مانند اشلی ویلکز و رت باتلر و ... از دوست داشتنی ترین کاراکترهای تاریخ سینما به شمار آمده اند. کوکلوس کلان هایی که از سیاهکارترین گروههای تاریخ بودند و سیاهان بسیاری را به آتش کشیده و سوزاندند. در "برباد رفته" سیاهان معترض و بد به گاری اسکارلت حمله می کنند و قصد آزارش را دارند و سیاهان خوب او را نجات می دهند. سیاهان خوب ، همان ها هستند که علیرغم حاکمیت شمالی ها و لغو ظاهری قانون برده داری ، اما همچنان برای اسکارلت و خانواده اوهارا ، بردگی می کنند!!

برای اینکه به تسلط قانون برده داری و نژادپرستی در امروز آمریکا پی ببریم ، نگاهی بیندازیم به بافت نژادی مراکز اصلی تصمیم گیری در این کشور ؛  هنوز کارتل ها و تراست ها و انحصارات سرمایه ای بزرگ این کشور در اختیار سفیدپوستان است و هیچ سیاه پوست یا دورگه ای حق نفوذ به این دژهای پولادین را نداشته و ندارد. انحصاراتی که اساس سیاست های آمریکا را تعیین می کنند و در واقع هیچ فردی بدون اذن و اراده و پول و سرمایه آنها ، حتی در ایالت خود نمی تواند مطرح شود ، چه برسد به حضور در کنگره و تا سطح ریاست جمهوری. هنوز در اغلب فیلم های جریان اصلی سینمای آمریکا یعنی هالیوود ، اکثر بدمن ها و قاتل ها و سارقین و قاچاقچیان و جنایت کاران و روسای باندهای مافیایی و ... سیاه پوستان و نژادهای غیر سفیدپوست هستند.(این جریان را حتی لابلای تصاویر همین فیلم "گرن تورینو" نیز می توان یافت که همه باندهای خلافکار و اراذل فیلم را رنگین پوستان و دورگه ها تشکیل می دهند و آنقدر در شرارت پیش می روند که حتی به خودشان رحم نکرده و هم نژادان خود را هم قلع و قمع می کنند و البته طبق معمول تنها کسی که به دادشان می رسد و نجاتشان می دهد ، یک آمریکایی سفیدپوست است!)

تضیع حقوق سیاهپوستان در آمریکا هنوز آنچنان شدید است که همین دوسال پیش سیاهپوستان در تجمعی مقابل کاخ سفید، خواستار برابری حقوق خود با سفید پوستان شدند و حتی تهدید کردند که همه امور اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی خود را از سفیدپوستان جدا خواهند نمود.

برخی مورخین و کارشناسان سیاسی و ناظران تاریخی بر این باورند که علت اصلی نفوذ و رواج خشن نژادپرستی و برده داری در آمریکا به دلیل مهاجرت اشراف یهود به این قاره در آغاز کشف آن بود ،  به طوری که حتی بنابراسناد و مدارک موجود ، کریستف کلمب نیز با پول و سرمایه همین اشراف در قاره اروپا برای سفربه قاره نو برای یافتن سرزمین موعود یهودیان عزیمت نمود.

مایکل کالینز پایپر منتقد رسانه‌ای و خبر‌نگارِ هفته‌نامه مستقل آمریکن فری پرس)ای‌اف‌پی) اخیرا در مقاله ای تحت عنوان "اورشلیم جدید: قدرت صهیونیست‌ها در آمریکا" نوشت :"...پروفسور گلدمن در کتاب زبان مقدس خداوند: عبرانی و تخیل آمریکایی (2004، انتشارات دانشگاه کارولینای شمالی) دربارة پرفسور بوش (از اجداد پدری جرج دبلیو بوش ) می‌نویسد که زندگی و آثار بوش به دلیل ردیابی ریشه‌های صهیونیسم مسیحی در آمریکا اهمیت دارد. بوش در زمان خود بسیار مشهور و پرکار بود و حامی جدی بازگشت یهودیان به سرزمین مقدس به شمار می‌آمد. (سرزمین مقدسی که در آن زمان آمریکا محسوب می شد)... عجیب آنکه بوش، با وجود حمایت از صهیونیسم، دوستدار یهودیان نبود بلکه برعکس، دشمن جدی یهودیان و همچنین مسلمانان بود. او فلسفه یهود را تهدیدی برای مسیحیت و غرب می‌دانست و معتقد بود تأسیس دولتی یهودی تنها در صورتی ممکن است که از اصول مادیگرایانه و خودخواهانه ذهن یهودیان استفاده شود... با این حال، پروفسور بوش تنها نظریه پردازی نبود که به فکر بازگشت یهودیان به صهیون( یا همان آمریکا) بود. افراد دیگری نیز بودند که درواقع ایالات متحده آمریکا را ـ حداقل موقتاً ـ اورشلیم جدید می‌دانستند و خاک آمریکا را محل اجتماع یهودیان، به منظور آماده شدن برای بازگشت نهایی به فلسطین (به اصطلاح سرزمین آبا و اجدادی یهودیان) به شمار می‌آوردند..."

مایکل کالینز ادامه می دهد:"... با وجود تمام جاروجنجال‌ها و حرافی‌ها درباره اسرائیل کوچولو و جایگاه مقدس آن در قلب یهودیان، واقعیت این است که ایالات متحده به کانون قدرت صهیونیست‌ها در جهان امروز تبدیل شده است.کسانی که با نفوذ مالی همراه با قبضة انحصار رسانه‌ای حکومت می‌کنند، از ایالات متحده به عنوان وسیله‌ای برای تأسیس یک امپراطوری جهانی، یعنی همان رؤیای نظم نوین جهانی استفاده می‌کنند.در تصویری کلی، دولت اسرائیل چیزی بیش از نماد یک رؤیای باستانی نیست که در واقع همین جا در آمریکا ـ اورشلیم جدید ـ تحقق یافته است..."

گروهی دیگر از مهاجران قاره نو ، پیوریتن ها(منشعب از پروتستان ها و پدران اوانجلیست ها یا صهیونیست- مسیحی های امروز ) بودند که به نوشته دایره المعارف بریتانیکا ، هدفشان به وجود آوردن صهیونی جدید در سرزمین پهناور آمریکا بود. آنها چنان خود باخته عهد عتیق شده بودند که می خواستند عنوان نیو اسراییل را به جای نیو انگلند به آمریکا بدهند!! نوآم چامسکی در کتاب "سال 501 اشغال ادامه دارد" اشاره دارد که پیوریتن ها ، سرزمین آمریکا را سرزمین موعود و سرخپوستان آنجا را نیز اشغالگران کنعانی تلقی کردند . هنوز هم کودکان آمریکایی برای اعلام وفاداری به کشور و سرزمین خود این سوگند را متذکر می شوند:

"...نابودسازی آگاهانه کنعانیانی که در سرزمین های مقدس وعده داده شده به قوم برگزیده خداوند ، سکنی گزیده اند." سخنی که دقیقا توسط پیوریتن ها از کتاب عهد عتیق گرفته شده است.

سازمان ملل متحد در سال 1975 ، با صدور قطعنامه ای ، پدیده صهیونیسم را با نژادپرستی مترادف دانست.(قطعنامه ای که بعدا با فشار لابی های صهیونیستی در آمریکا پس گرفته شد) و این قضاوت عادلانه ای بود ، چراکه رهبران این فرقه ، قرن ها پیش در یکی از کهن ترین اسناد خود به نام "پروتکل های زعمای صهیون"، هر انسانی به جز هم نژادان خویش را "گوییم" به معنای حیوان خواندند و بنابر این اطلاق ، آنها را از هرگونه حقوق انسانی محروم دانسته اند. مفهومی که به صراحت و در ابعاد به اصطلاح قانونی در متن موسوم به "تلمود"(از کتب تحریف شده منتسب به یهودیان) نیز وجود دارد.

به عنوان مصداقی براین باور ، در جریان قتل عام اخیر مردم غزه بود که خاخام اعظم "مردخای الیاهو " در پیامی برای ایهود اولمرت و سایر مقامات اسرائیل، قتل غیرنظامیان بیگناه فلسطینی را امری "مشروع " و حتی " واجب " دانست و به صورت غیرمستیم نسل کشی فلسطینی ها برای حفظ جان یک اسراییلی مجاز اعلام کرد.همزمان با این حکم ، روزنامه اسرائیلی "هاآرتص" ، حکم خاخام صهیونیست دیگری به نام"یسرائیل روزین " را منتشر کرد که در آن آمده بود : قتل هر کس که کراهت اسرائیل را در دل داشته باشد واجب است ... واجب است مردان ،  کودکان و حتی شیرخواران، زنان و کهنسالان کشته شوند و حتی چهارپایان را نابود گردانند!

 از سوی دیگر، خاخام" شلوموا الیاهو " خاخام بزرگ صفد نیز با صدور حکمی بهت آور گفت : "اگر 100 نفر از فلسطینی ها را بکشیم ولی باز نایستند باید 1000 تن را بکشیم . اگر باز هم متوقف نشوند باید 10 هزار نفر را بکشیم و همینطور پیش برویم حتی اگر تعداد کشته های آنان به یک میلیون برسد باید به کشتار ادامه داد هر چند که این کار وقت زیادی را بگیرد " !

 مشمئز کننده ترین حکم توسط خاخام " عوفادیا یوسف " رهبر حزب شاس صادر شد که علاوه بر بمباران خانه های مردم فلسطین و قتل تمام ساکنان آن ها حتی کودکان و زنان ، اجازه تعرض به افراد فلسطینی در بسترهایشان را هم صادر کرد.

شاید با این توصیفات ریشه های نژادپرستی در ایالات متحده آمریکا یا سایر نقاط جهان بیشتر و بهتر درک شود.

 

 



کلمات کلیدی :

نگاهی به فیلم"چه" - 1

 

 

CHE

 

 

 

 

خاطرات یک شورشی 

 

 

 

 

"...یکی از عادات چه در دوران زندگی چریکی این بود که جزییات وقایع روزانه را در دفاتر خاطراتش به دقت یادداشت می کرد ، در راهپیمایی های طولانی ، در زمین های ناهموار و صعب العبور یا در میان جنگل های نمناک ، هنگامی که خط زنجیر افراد (که همیشه در زیر سنگینی کوله پشتی ها ، سلاح ها و مهمات خم شده بودند ) برای راحت باشی کوتاه توقف می کرد یا وقتی در پایان روزی توانفرسا ، ستون مبارزان دستور توقف ومنزل کردن را دریافت می کرد ، چه (اسمی که کوباییان از ابتدا به خاطر صمیمیت بر او گذاشته بودند) دفترچه اش را درمی آورد و مشاهداتش را با خط ریز دکتری و تقریبا ناخوانایش یادداشت می کرد. مدتی بعد ، از یادداشت هایی که توانسته بود محفوظ دارد ، استفاده کرد و تجربه های تاریخی از جنگ انقلابی کوبا را که از دیدگاهی انقلابی و تربیتی و مردمی ، سرشار از ارزش بود ، نوشت..."

 

از پیشگفتار فیدل کاسترو بر کتاب خاطرات بولیوی ارنستو چه گوارا

 

 

و همین نوشته و یادداشت هاست که اینک دستمایه و منبع یکی ازدرخشانترین اقتباس های تاریخ سینما را تشکیل داده است. چرا که سودربرگ و فیلمنامه نویسانش در هر دو قسمت فیلم "چه" یعنی پیتر بوکمن و بنجامین ای ون دروین و ترنس مالیک نیز با همان دقت و جزیی نگری از خاطرات و نوشته ها و سایر آثار مکتوب ارنستو چه گوارا برای نوشتن فیلمنامه مفصل و طویل فیلم بهره گرفته اند. به این معنی که تقریبا می توان گفت در اغلب صحنه های  این فیلمنامه 4 ساعته ، از نکات و ماجراهای نقل شده در آثار مکتوب چه گوارا استفاده شده و تخیل فیلمساز و فیلمنامه نویسان ، کمترین سهم را در روایت فیلم برعهده دارد. چرا که از سویی ، خاطرات و نوشته های چه ، خود به خود از ویژگی های دراماتیک و نمایشی بهره مند بوده و از سوی دیگر سودربرگ قصد داشته تنها برپایه مستندات و مدارک پیش رود .

به همین روی فیلم "چه" را می توان یکی از واقعی ترین و مستند ترین آثار داستانی تاریخ سینما به شمار آورد. این نوع اقتباس را نه فقط  از نوع موسوم به اقتباس "نعل به نعل" و وفادارانه مانند برداشت کوزینتسف از "هملت" یا اقتباس سر لارنس اولیویه از "هنری پنجم" و یا فیلم فرانکو زفیرلی درباره "رومئو و ژولیت" می توان به حساب آورد ، بلکه حال و هوای حاکم بر خاطرات چه گوارا به طرز حیرت انگیزی در این دو فیلم حس می شود به ویژه در قسمت دوم فیلم و حضور او در بولیوی .

 تقریبا حدود نیمی از بخش دوم فیلم "چه" که در جنگل های بولیوی طی می شود ، بدون کمترین افت و خیز ، با حداقل دیالوگ و حتی کنش و واکنش ، در لحظاتی به شدت حوصله بر و کسالت آور به نظر می آید؛ آماده ساختن سنگرها ، تاکید بر کندن تونل ها و پناهگاه و انبارهای اسلحه و حتی صحنه هایی که چه گوارا و سایر انقلابیون مشغول پوست کندن سبزیجات و میوه ها هستند و گویی همگی در یک آشپزخانه صحرایی کار می کنند ، از جمله همین لحظات محسوب می گردد. اما این فضای رخوت آمیز و فریب دهنده از اواسط فیلم به تدریج تغیبر کرده و کم کم مخاطب را همپای چریک های تحت فرماندهی چه گوارا ، در شرایط سخت و صعب قرار می دهد. قبل از همین لحظات است که فرمانده چه در یکی از سخنرانی هایش برای افراد خود می گوید : ما به زودی درگیر خواهیم شد ، نمی دانم این اتفاق چه زمانی می افتد ، فقط می توانم بگویم که زود...

به جز استفاده ریز و جزیی فیلمنامه نویسان از دفترچه خاطرات چه گوارا در این صحنه ها ، حتی فضای حاکم بر ایامی که او در خاطراتش نقل نموده را نیز  می توان کاملا در نوشته ها و خاطرات چه گوارا از اولین ایام حضورش در بولیوی احساس کرد. بی مناسبت نیست برخی از آن نوشته ها را مرور کرد و با آنچه در متن و فضای فیلم می گذرد مقایسه نمود تا به اساس ساختار روایتی فیلم "چه" (در اینجا قسمت دوم آن) پی برد. مانند :

 

12 نوامبر

...در آن دره باید غارهایی برای نگهداری غذا و چیزهای دیگر بسازیم...

14 نوامبر

یک هفته است در اردوگاه می گذرانیم . پانچونگو غمگین به نظر می رسد و نمی تواند خود را سازگار کند، ولی باید برخود مسلط شود. امروز شروع به کندن نقبی کردیم تا وسایلی که ما را لو می دهد ، در آن پنهان کینم...

2 دسامبر

ال چینو صبح زود ، خیلی بشاش و سرحال وارد شد. امروز را به گفت و گو گذراندیم...بقیه وقت را به گفتن قصه و متلک گذراندیم. با همان شور و شوق رهسپار لاپلاس شد و چند عکس ما را همراه برد...

6 دسامبر

رفتیم که کار کندن غار دوم را در رودخانه اول آغاز کنیم...

10 دسامبر

روز بی خبر تازه ای گذشت جز آن که نخستین نان را در خانه پختیم...

12 دسامبر

برای گروه صحبت کردم و درباره واقعیت های جنگ با صدای بلند از روی کتاب تعلیمات خواندم ، بر ضرورت فرماندهی و ضرورت انضباط تاکید نمودم...

16 دسامبر

...مورو و توما غاری نزدیک رود کشف کردند که ماهی های بزرگ دارد و هفده ماهی گرفتند که غذای خوبی برایمان خواهد بود...

17 دسامبر

مورو و اینتی فقط یک بوقلمون گرفتند. ما یعنی توما ، رولاندو و من ، روز را به حفر دومین غار که فردا آماده خواهد شد ، گذراندیم...

 

اما نگاه کنید که همین یادداشت ها حدود 3 ماه بعد چه شکل و شمایلی به خود گرفته و چه گونه فضایی مغایر با آنچه تاکنون خواندیم را تصویر می نماید :

 

23 مارس

روزی از یک جنگ واقعی . پومبو می خواست برای تدارکات و نجات دادن مقداری از ذخیره خوراکی ، هیئتی تشکیل دهد ولی با این مسئله مخالفت کردم تا وضع مارکوس مشخص شود. حدود ساعت هشت ، کوکو شتابان آمد تا خبر به دام افتادن بخشی از ارتش را بدهد. نتیجه تا کنون چنین است : سه خمپاره انداز 60 میلیمتری ، شانزده ماوزر ، دو بازوکا ، سه یوزی ، دو گیرنده بی سیم ، پوتین و غیره ، هفت کشته ، چهار اسیر زخمی و چهارده اسیر سالم اما نتوانستیم ذخیره غذایی آنها را به غنیمت بگیریم...

 

چنین فضای دو گانه ای را ماریان الکساندر ، ویراستار کتاب خاطرات چه گوارا به عنوان مقدمه بر پیشگفتار فیدل کاسترو به خوبی توضیح می دهد و در بخشی از آن می نویسد:

"...در آغاز کتاب خاطرات ، بازی های جنگی چریک ها ، واقعی تر از بازی های پیشاهنگان جلوه نمی کند. سپس مرگ های راستین سر می رسند ، در رودهای طغیان کرده یا در کمینگاهها ، جنگجویان چریک در نخستین زد و خوردها پیروز می شوند و بر نیروهای مسلح دشمن که از حیث تعداد توفق بسیار دارند ، غلبه می کنند ، لیکن سرانجام چه گوارا و گروه کاهش یافته اش ، محاصره و خرد می شوند..."

 

این همان فضایی است که دقیقا در فیلم "چه" شاهد هستیم ، بدون هیچگونه اغراق و احساسات گرایی و فراز و فرودهای نمایشی و تراژدی های تحمیلی و .... در واقع سرگذشت جنبش چریکی ارنستو چه گوارا هم در قسمت اول و در مبارزاتی که برای انقلاب کوبا به همراه فیدل کاسترو و سایر همرزمانش انجام داد و هم در قسمت دوم و مبارزه برای آزاد سازی بولیوی ، سرشار از این فراز و فرودهای دراماتیک بوده است ، به خصوص سرانجام کار شخص چه گوارا که آن را شاید بتوان یکی از تراژیک ترین وقایع تاریخ معاصر دانست و سودربرگ و همکاران فیلمنامه نویسش با تکیه بر روایت های واقعی از آن ماجرا که توسط شخص کاسترو هم تایید شده ، به خوبی در فصل هایی انتهایی بخش دوم به تصویرش پرداخته اند.

بد نیست این جملات فیدل کاسترو در تشریح آخرین لحظات زندگی چه گوارا (که با بهره گیری از گفته های شاهدان ماجرا و دیگر منابع بوده) در پیش گفتاری که بر کتاب خاطرات او نوشته را از نظر بگذرانید و با فصل های آخر قسمت دوم فیلم "چه" مقایسه کنید. ملاحظه خواهید کرد که برداشت سودربرگ و فیلمنامه نویسانش از این نوشته تا چه اندازه وفادارانه است. گویی خود کاسترو نیز در نوشتن فیلمنامه شریک بوده است!

وی در تشریح آخرین لحظات چه گوارا می نویسد:

"...او را به دهکده هیگوئراس بردند و تا بیست و چهار ساعت بعد ، کمی کمتر یا بیشتر ، زنده بود. کلمه ای به اسیرکنندگانش نگفت و به افسر مستی که می خواست مسخره اش کند ، سیلی زد.( در صحنه ای کاملا مشابه در فیلم ، چه گوارا در حالی که دست و پا بسته است اما در مقابل حرف های توهین آمیز افسر ارتش بولیوی ، یقه اش را به سختی می گیرد و به وی هشدار می دهد) بارینتوس و اوواندا و دیگر سرکردگان عالی رتبه نظامی در لاپلاس یکدیگر را ملاقات کردند و با خونسردی تصمیم گرفتند چه را بکشند. اکنون راهی که آنان برای اجرای تصمیم خود در مدرسه هیگوئراس پیش گرفتند ، شناخته شده است.سرگرد میگوئل آیوروآ و سرهنگ آندرس سلنیچ دو تکاوری که در آمریکا آموزش دیده بودند ، دستور کشتن چه را به درجه داری به نام ماریو تران دادند.( در فیلم خودش داوطلب می شود) تران به درون اتاق رفت. چه که صدای گلوله هایی را که لحظاتی قبل دو مبارز اهل بولیوی و پرو را کشته بود را شنیده بود(در فیلم ، پیکر بی جان این دو مبارز در هیبت دو تن از یاران چه گوارا ، لحظاتی قبل نزد وی آورده شده بود)، وقتی مردک را مردد دید ، محکم گفت : بزن ، نترس...(عین همین جمله در فیلم وجود دارد ). آخرین ساعت های زندگی او که در چنگال دشمنان گذشت باید برایش تلخ بوده باشد ، اما هیچکس بهتر از او برای مقابله با چنین آزمایش سختی آماده نبود..."

اثر طولانی سینمایی استیون سودربرگ  درباره ارنستو چه گوارا ، اسطوره انقلاب کوبا که در دو قسمت تحت عنوان "چه" برروی پرده سینما رفت ، سومین فیلم داستانی بلندی است که راجع به این انقلابی معروف قرن بیستم ساخته شده است. فیلم اول را ریچارد فلیشر در سال 1966 با بازی عمر شریف به نقش چه گوارا کارگردانی کرد و دومی را همین سه چهار سال قبل ، والتر سالس درباره روزگار جوانی و توریستی چه گوارا (وقتی به همراه یکی از دوستانش به سفر دور آمریکای لاتین پرداخت ) ساخت و در سال 2004 به نام "خاطرات موتورسیکلت" اکران کرد که علاوه بر گلدن گلوب بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان ، در مراسم اسکار همان سال توانست اسکار بهترین ترانه فیلم را که آنتونیو باندراس با موسیقی ایگلسیاس خواند، دریافت نماید.

اما چند سالی صحبت از ساخت فیلمی درباره چه گوارا و توسط استیون سودربرگ با بازی بنسیو دل تورو  در محافل سینمایی رواج داشت که بالاخره امسال به نتیجه رسید و ابتدا در جشنواره فیلم کن ، توجه منتقدین و کارشناسان را جلب نمود و علاوه بر نامزدی نخل طلا ، جایزه بهترین بازیگر مرد را از آن خود کرد و سپس در ماه دسامبر به اکران عمومی درآمد. فیلمی که علیرغم قابلیت های متعدد ساختاری و روایتی به هیچوجه مورد توجه اعضای آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا قرار نگرفت!

سودربرگ که تحقیقات گسترده ای پیرامون شخصیت چه گوارا و وقایعی که بر وی در طول دوران مبارزاتش گذشته ، انجام داده بود ،  فیلمنامه قسمت اول را با همکاری پیتر بوکمن نوشت که در کارنامه خود فیلمنامه هایی مانند قسمت سوم پارک ژوراسیک و اراگون را به ثبت رسانده است. در واقع فیلمنامه قسمت اول فیلم "چه" که با نام "آرژانتینی" نیز به نمایش درآمد با اقتباس از کتاب "خاطرات جنگ انقلابی کوبا" نوشته شد که براساس یادداشت های ارنستو چه گوارا طی جنگ های چریکی علیه دیکتاتوری باتیستا و در جریان انقلاب کوبا به رشته تحریر درآمده بود. به نوشته اندرو سینکلر ، چه گوارا در این کتاب ، تجربه های خود را با چاشنی فراوانی از طنز و فروتنی و انتقاد از خود ، توصیف کرده است. چنین توصیفی در واقع همان فضایی است که سودربرگ و پیتر بوکمن در "چه : قسمت اول" به وجود آورده اند. چه گوارا در این بخش به شدت متین و آرام و ماخوذ به حیاء تصویر شده ( والبته نحوه صحبت کردن بنسیو دل تورو که گویا با استفاده از نوارهای سخنرانی و صحبت های خصوصی چه گوارا تمرین و تنظیم شده ، به خوبی این فضا را یاری رسانده است).

 او علیرغم دستور کاسترو حاضر نیست بر فرماندهی خود به روی دسته ای از چریک ها اصرار ورزد و آن را به همرزمش وامی گذارد که همین سخاوتش مورد اعتراض کاسترو قرار می گیرد. بعدا فیدل کاسترو در حالی که فرماندهی سه دسته از چریکها را به چه گوارا واگذار نموده ، به وی توصیه می کند که بر سربازانش سخت بگیرد و در صحبتی دیگر (پس از انتخاب کاسترو به فرماندهی کل نیروهای انقلاب) خطاب به وی می گوید که خودش را در صف مقدم قرار ندهد ، چراکه انقلاب به وی احتیاج دارد و سپس تاکید می نماید که این یک دستور است! کاسترو از فروتنی و شکسته نفسی چه گوارا خرده می گیرد که چرا به دلیل ملیت آرژانتینی هنوز خود را در میان همرزمان کوبایی،یک غریبه حس می کند. او  به چه گوارا یادآور می شود که: ما با هم شروع کردیم ، با هم آموزش دیدیم ، با هم با کشتی گرانما به کوبا آمدیم و با همدیگر به سییرا ماسترا رفتیم .

سودربرگ در قسمت نخست فیلم "چه" مانند آنچه از کتاب "خاطرات جنگ چریکی کوبا" توصیف شده ، نشان می دهد که ارنستو چه گوارا با فروتنی و سخاوت به مداوا ، معالجه و درمان روستاییان مستحق و نیازمندی می پردازد که در عمرشان حتی رنگ دکتر و بیمارستان را ندیده اند. در صحنه ای از همین بخش ،  زنی در جواب چه گوارا که از بیماریش می پرسد ، پاسخ می دهد که اصلا درد و بیماری ندارد و فقط برای اینکه یک پزشک را ببیند ، نزد او آمده است! در این فصول مشاهده می کنیم که چه گوارا علیرغم علاقه اش به مبارزه و جنگ از مسئولیت فرماندهی و رزم چشم پوشیده و به معالجه دردمندان می پردازد ، در حالی که در نوشته هایش اساسا انگیزه وی برای ورود به مبارزه علیه رژیم های دیکتاتوری ، عدم نتیجه بخشی درمان های موقت ذکر شده بود. اما از قول وی در صحنه ای از فیلم و در پاسخ خبرنگار آمریکایی گفته می شود که جنگ و مبارزه تنها رویارویی مستقیم و مسلحانه با دشمن نیست ، بلکه بردوش کشیدن زخمی ها و مجروحین و سعی در تخفیف آلام آنها نیز خود نوعی مبارزه و جنگ با دشمن دیکتاتور و وابسته خارجی است. برروی همین جملات است که نشان داده می شود ، چه گوارا همراه دیگر یارانش ، با برانکاردهای چوبی دست ساز ، چگونه در پیچاپیچ راههای صعب العبور کوهستان سییرا ماسترا  مجروحین جنگ را بردوش کشیده و حمل می نمایند.

او را می بینیم که علیرغم فاصله علمی چشمگیر با دیگران ، هم در دوران پیش از فرماندهی و هم پس از آن، بر سواد آموزی یاران و افرادش تاکید دارد و شخصا بدین امر مبادرت می ورزد. او در پاسخ کسی که علیرغم دستور کاسترو ، هنوز در پست جنگی خود قرار نگرفته اظهار می دارد که باید اول خواندن و نوشتن یاد بگیرد و در جایی دیگر وقتی یکی از انقلابیون پس از شیفت نگهبانی برای استراحت می رود ، از وی می خواهد که دفترچه ریاضی اش را بیاورد و تمرین کند.

چه گوارا در سخنرانی اش درباره لزوم سواد آموزی خطاب به افرادش می گوید : ملتی که سواد خواندن و نوشتن نداشته باشد ، خیلی زود فریب می خورد.  

فیلم "چه : قسمت اول" از مصاحبه یک خبرنگار آمریکایی در نیویورک با چه گوارا آغاز می شود در زمانی که وی در دسامبر 1964 برای سخنرانی در سازمان ملل به آمریکا رفته بود. خبرنگار از سابقه چه گوارا و مبارزه علیه رژیم باتیستا و همچنین رابطه اش در طول دوران مبارزه با کاسترو می پرسد و از همینجاست که فیلم وارد خاطرات چه گوارا شده و به تابستان 1955 می رود. زمانی که ارنستو گوارا به خانه ماریا آنتونیا(یکی از مخالفان باتیستا ، دیکتاتور کوبا)  در مکزیک رفته و اولین ملاقاتش را با فیدل کاسترو انجام می دهد. نخستین صحبت های رد و بدل شده بین کاسترو و چه گوارا بر سر چگونگی راه اندازی انقلاب است . پس از آن و به فاصله زمانی یک سال و نیم در دسامبر 1956 سفر قایق معروف "گرانما" و مهاجرت بیش از 80 انقلابی کوبایی از مکزیک به کوبا (همراه فیدل کاسترو و برادرش رائول و چه گوارا) را شاهدیم که در نخستین درگیری با ارتش باتیستا ، تلفات سنگینی را پذیرا شده و تنها 12 تن از آنها راهی کوههای سییرا ماسترا می گردند که به گفته چه گوارا ، اینها همان 12 نفری بودند که انقلاب کوبا را به چشم دیدند.

از این پس تقویت و رشد ارتش انقلابی کاسترو را به همراه ارتقاء چه گوارا از یک پزشک و امدادگر دسته های چریکی به فرمانده بلامنازع جنگ شاهدیم تا آنجا که وی از عوامل اصلی فتح آخرین سنگرهای باتیستا در شهر "سانتاکلارا" پیش از رسیدن به هاوانا (که انتهای قسمت اول فیلم "چه" است) نمایانده می شود. اما حضور افراد فیدل کاسترو در کوههای بلند سییرا ماسترا همچنان که در واقعیت تاریخی هم ثبت شده ، در فیلم "چه : قسمت اول" یکی از نقاط عطف فیلمنامه به نظر می رسد.صدای چه در این قسمت به گوش می رسد که از نویسنده ای نقل می کند : تسخیر سییرا ماسترا یعنی فتح کوبا.

سودربرگ در بخش سییرا ماسترا براساس وقایع تاریخی ، پس از نشان دادن پیوستن گروههای دهقانی به دسته کوچک اما رشدیابنده کاسترو ، حمله موفقیت آمیز آنان را به پادگان لاپلاتا به تصویر می کشد که تردید و دودلی و ترس بسیاری از روستاییان در پیوستن به چریک های کاسترو را خاتمه می بخشد. در همین صحنه ها که از هر دو طرف به خاک و خون می غلتند و دود و آتش همه جا را پرکرده ، نقل قول فرمانده چه را از کتاب "جنگ و صلح" لئون تولستوی می شنویم که می گوید :در ظاهر ارتشی که پر تعدادتر و قویتر باشد ، برنده جنگ و مبارزه خواهد بود اما پس از آن نکته مهمی که تعیین کننده می شود ، ایمان افراد آن ارتش به مبارزه و آرمان هایشان است.

این علاقه چه گوارا به ادبیات کلاسیک ، از تصورات و تخیلات سودربرگ و بوکمن منشاء نگرفته  و نکته ای نمایشی برای جذابتر شدن فیلمنامه و شخصیت وی نیست ، بلکه نقل قول های تاریخی متعدد نشانگر آن است که شخص ارنستو گوارا علاقه خاصی به ادبیات داشت و همین ویژگی نیز برای شخصیت پردازی چه گوارا مورد استفاده سودربرگ و بوکمن واقع شده است...

 

 

ادامه دارد



کلمات کلیدی :
<   <<   21   22   23   24   25   >>   >
  • بایگانی

  • یادداشت‌های بایگانی نشده