خبر هایی از دنیایی بازیگران

بهمن فرمان‌آرا از اکران این روزهای «خاک آشنا» سخن گفت و مطرح کرد: «بخش عظیمی از مخاطبان این فیلم را جوانان تشکیل می‌دهند.»

«خاک آشنا» فیلمی ملی است

بهمن فرما‌ن‌آرا کارگردان سینما در گفت‌وگویی با خبرنگار سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در ارتباط با «خاک آشنا» که پس از دو سال سرانجام به نمایش درآمده است، گفت: طی اکران‌های خصوصی این فیلم، احساس کرده‌ام که مخاطبان آن را دوست داشته‌اند. علاوه بر این در گفت‌وگوهای مختلف، تماشاگران «خاک آشنا»، آن را اثری ملی خوانده‌اند و حتی آقای شایسته، پخش‌کننده این فیلم معتقد است که این فیلم، اثری ملی است که همه باید آن را ببینند. چراکه تاکنون فیلمی ملی‌تر از «خاک آشنا» نبوده است.

این کارگردان در پاسخ به سوالی درباره‌ی اصلاحات و حذفیات این فیلم، پاسخ داد: اگر بخواهیم به صورت خرده خرده حساب کنیم، 4 سکانس فیلم به طور کامل و 90 درصد از یک سکانس دیگر آن مورد حذف قرار گرفته‌اند. بدون شک حذف این سکانس‌ها به فیلم لطمه زده و فیلم هنوز شما را با خود می‌برد.

با حذفیات؛ «خاک آشنا» همچون عکسی شده که چشم‌های آن را درآورده‌اند

فرمان آرا با بیان اینکه حذفیات شرایط زمانه است، گفت: اگرچه در «خاک آشنا» مسایلی که به ارتباط نسل جوان و قدیمی جامعه مربوط می‌شود، هنوز وجود دارد. اما با حذفیاتی که در فیلم بوجود آمده است، این فیلم مانند عکسی شده است که چشم‌های آن را درآورده‌اند. هویت شخصیت‌های فیلم به نوعی گم شده است اما با این شرایط امیدوارم که مردم و تماشاگران خودشان این موارد را در ذهن خود جایگزین کنند.

او درپاسخ به اینکه قرار بوده است پس از «یک بوس کوچولو»؛ «سفر به تاریکی» را بسازد،گفت: از آن‌جا که تمام «سفر به تاریکی» در آلمان اتفاق می‌افتد، تصمیم گرفتم تا پیش از فرارسیدن زمان ساخت آن، کار دیگری انجام دهم تا بیکار نباشم و به همین دلیل فیلمنامه «خاک آشنا» را نوشته و به اجرا درآوردم.

برایم مهم بود با نسل جوان مکالمه برقرار کنم

این کارگردان در ادامه با اشاره به جمعیت 65 درصدی جوانان ایران، گفت: 65 درصد از جامعه ما را افراد زیر 25 سال تشکیل می‌دهند، پس من نمی‌توانم نسبت به این بخش جامعه و حس آن‌ها به مملکت و سرنوشت آن‌ها بی‌تفاوت باشم. در «خاک آشنا» هم برایم مهم بود که با این نسل مکالمه برقرار کنم و اکنون هم فیلم‌نامه دیگری را در ارتباط با همین موضوع آماده کرده‌ام که مربوط به یک معلم ادبیات دبیرستان می‌شود که صاحب فرزندی جوان است.

او همچنین عنوان کرد: با توجه به این‌که بخش عظیمی از مخاطبان این فیلم را جوانان تشکیل می‌دهند، در «خاک آشنا» سعی کرده‌ام که برخی حرف‌ها را به صورت مستقیم مطرح کنم.

گذشت زمان خللی ایجاد نکرده و این فیلم همچنان به روز است

بهمن فرمان آرا با اشاره به اینکه «خاک آشنا» در سال 86 ساخته شده است، ادامه داد: در همان سال هم آمادگی داشتیم تا فیلم در جشنواره فجر به نمایش درآید ولی تا 11 ماه پس از ساخت، این فیلم به واسطه اصلاحیه‌های مختلف و بحث پروانه نمایش معطل شد و سرانجام امسال در سال 88 به نمایش درآمده است و معتقدم گذشته زمان، خللی در آن ایجاد نکرده است و این فیلم همچنان به روز است.

کارگردان «بوی کافور عطر یاس» مطرح کرد: فیلم‌ساز، همواره قصد دارد که با ساخت فیلم بتواند با مخاطبانش ارتباط برقرار کند. اما گاه برخی از فیلم‌ها دارای تاریخ مصرفی مشخص هستند و برخی دیگر نه! به عنوان مثال فیلم «شازده احتجاب» با وجودی‌که 35 سال پیش ساخته شده هنوز نو به نظر می‌رسد، فیلم‌های دیگرم مانند «یک بوس کوچولو» و «بوی کافور، عطر یاس» هم به همین صورت هستند، اما «خانه‌ای روی آب» این‌گونه نبود و تاریخ مصرف داشت. آن فیلم متعلق به زمانه‌ای خاص بود و مانند آن بود که آینه‌ای را در برابر اجتماع قرار داده باشند.

نمی‌خواهم بی‌تفاوت و منفعل باشم

فرمان‌آرا، در ادامه به وجه اجتماعی آثارش اشاره کرد و گفت: درکل فیلم‌ساز بی‌تفاوتی نیستم و نمی‌خواهم که بی‌تفاوت باشم. من هیچ‌گاه در پی آن نبوده‌ام که تنها برای سرگرمی فیلم بسازم.

این کارگردان در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به ممیزی و حاشیه‌های که همواره برای تمام اغلب فیلم‌هایش بوجود آمده است، به ایسنا خاطرنشان کرد:«شازده احتجاب» در زمان خود جایزه اصلی جشنواره فیلم تهران را دریافت کرد، اما در هنگام اکران با ممیزی مواجه شد.

«سایه‌های بلندباد» هم چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب توقیف شد. بنابراین من به این مسئله عادت دارم. البته این حرف به آن معنا نیست که خودم به دنبال آن می‌روم، اما به عنوان فردی که در این جامعه زندگی می‌کند به هیچ عنوان نمی‌توانم نسبت به مسایل اجتماعی و سیاسی مملکتم منفعل باشم.

او ادامه داد: در فیلم «خاک آشنا» به طور مستقیم به شکوه و جلال تاریخی و فرهنگی ایران اشاره شده و در کنار آن مسئله تأثیرپذیری نسل‌ها از یکدیگر هم در این فیلم به تصویر درآمده است.

به‌هیچ‌ عنوان معتقد به کناره‌گیری نیستم

فرمان‌ آرا قطع رابطه روشنفکران و جوانان را امری نامناسب برشمرد و افزود: در مصاحبه‌های قبلی‌ام هم گفته‌ام که قطع ارتباط روشنفکران با اجتماع، جامعه را متضرر خواهد کرد. من به شخصه به هیچ عنوان معتقد به کناره‌گیری نیستم، چراکه ما در اجتماع زندگی می‌کنیم. این‌که فرد بخواهد قهر کند و منتظر باشد که درب خانه او را بزنند کار درستی نیست، ما حتما نباید به انتظار آن باشیم که درب خانه‌مان را بزنند بلکه اگر نیمه‌شب درب همسایه را هم زدند، باید برخیزیم. من همواره در مورد اجتماع و جامعه‌ام چنین حسی داشته‌ام و این مسئله چه پیش و چه بعد از انقلاب برایم تفاوتی نکرده است.

این تفکر در فیلم‌هایم، از جمله «خاک آشنا» هم منعکس شده است و در آن‌ها هم شاهد هستیم که زندگی کردن بدون این‌که با مملکت آشنا باشیم، امکان ندارد و اگر هم ممکن باشد، زندگی بی‌حاصلی است.

این کارگردان در ادامه مطرح کرد: گاه برخی از روشنفکران ما کاری به اوضاع و مسائل جاری ندارند و یا برخی از افراد سعی می‌کنند که خود را با شرایط زمانه تطبیق دهند. به هر حال من بر این باورم که باید میان نسل جوان و روشنفکران ما نوعی دیالوگ برقرار شود تا هر دوی آنها از بذر عاطفه‌ی که در این مملکت پاشیده شده بهره‌مند شوند.

من معتقد به سکوت بره‌وار نیستم. به همین دلیل، من به شخصه هیچ‌گاه در ائتلاف‌های مختلف شرکت نکرده‌ام، چراکه هیچ‌گاه لزومی ندیده‌ام که بخواهم خود را پشت دیگران پنهان کنم. چون معتقدم آدم وقتی می‌خواهد حرفی بزند، چرا خودش صحبت نکند؟

هیچ کجای دنیا را بیش از اینجا دوست ندارم

فرمان آرا با توجه به اینکه نسل جوان همواره دغدغه‌اش بوده است و در اغلب فیلم‌هایش به آنها توجه ویژه‌ای داشته است، گفت: بسیاری از جوانان و نسل سومی‌های امروز، بسیار باسوادتر از آنچه که به نظر می‌آید، هستند. اما با این وجود، خود جوان‌ها بر روی یکدیگر تاثیر بسیاری دارند. در این فیلم هم سعی می‌شود که در نهایت به نماینده نسل جوان در این فیلم گفته شود که در هر حال عشق وجود دارد و این عشق می‌تواند اشکال مختلفی چون عشق مادر و فرزند، عشق خواهرزاده و دایی و یا حتی عشق به مملکت و آب و خاک باشد.

این کارگردان در بخش دیگری از مصاحبه آنجا که صحبت عشق و علاقه به وطن شد، مطرح کرد:هنگامی که روح و دلم پیش ایران است، نمی‌توانم جسم خود را به جای دیگری بکشانم. این مملکت هر مشکلی هم که داشته باشد کشور من است و هیچ کجای دنیا را بیش از اینجا دوست ندارم. اگر هم حرفی می‌زنم یا فیلمی می‌سازم، از سر نیاز روحی است تا در قالب آن به نسل جوان بگویم که بچه‌ها، این مملکت را برای شما خواهیم گذاشت. این مملکت مانند ارث عظیمی است که اگر به دست یک فرد الوات بیفتد، حرام می‌شود، من می‌خواهم به جوانان بگویم که نباید اینگونه این میراث فرهنگی را حرام کنند، بلکه باید قدر آن را به نحو شایسته‌ای بدانند.

فرمان‌آرا در عین حال مطرح کرد: حسی که من به مملکت دارم، نمی‌گویم یگانه است، اما بسیار شخصی است. البته به غیر از من افراد دیگری هم هستند که دلشان برای این آب و خاک می‌تپد و اینجا مانده‌اند و کار می‌کنند. من هم به دلیل عشق به ایران است که مانده‌ام و حرف‌هایی که در فیلم‌هایم وجود دارد هم برگرفته از چنین حسی است.

انتخاب بازیگر بستگی به داستان دارد

در ادامه‌ی این گفت‌وگو از بازیگران و عواملی که در این فیلم با فرمان‌آرا همکاری کردند، صحبت شد.

فرمان‌آرا در پاسخ به سوالی مبنی بر حضور پررنگ رضا کیانیان در فیلم‌هایشان مطرح شده بود، گفت: رضا کیانیان صورت یک انسان روشفکر را دارد و من هم در فیلم‌های مختلفم به این افراد نیاز داشتم. اما در فیلم کمدی که قصد دارم در ایتالیا بسازم، علیرضا خمسه و احتمالا اکبر عبدی ایفای نقش خواهند کرد. به هر حال انتخاب بازیگر بستگی به داستان دارد.

این کارگردان در ادامه صحبتش درباره بازیگران آثارش، به رویا نونهالی و نقش‌های متفاوتی که در فیلم‌هایش داشته اشاره کرد و با بیان اینکه حضور کوتاه او در فیلم «بوی کافور، عطر یاس» بسیار ماندگار بوده، از گریم متفاوت نونهالی در «خاک آشنا» و بی‌حاشیه بودن او سخن گفت.

او همچنین فیلمبرداری فوق‌العاده محمود کلاری را شایسته تقدیر و تشکر دانست.

امیدوارم تماشاگران خود فیلم را تبلیغ کنند

فرمان‌آرا در ارتباط با بحث تبلیغات شهری فیلم «خاک آشنا» هم اظهار کرد: بهترین شیوه تبلیغ، تبلیغ دهان به دهان است و این نوع تبلیغ، شیوه‌ای است که با هیچ پولی نمی‌توان آن را خرید. اگر تماشاگری فیلم را دوست داشته باشد و به دوست دیگری توصیه کند، این بهترین تبلیغ است. لذا امیدوارم که تماشاچیان این فیلم خود به تبلیغ برای «خاک آشنا» بپردازند.

این کارگردان مطرح کرد: من نمی‌خواهم بگویم که «خاک آشنا» مانند قرصی است که اگر آن را استفاده کنیم، دردهایمان برطرف می‌شود. این فیلم درباره عشق ساخته شده و علاوه بر در نظر گرفتن انواع مختلف عشق‌های انسانی؛ عشق به مملکت و سرزمین را نیز در نظر دارد. علت انتخاب کردستان برای این فیلم هم آن است که این خطه، پهناوری این سرزمین را به یاد می‌آورد و در نهایت کوچک بودن ما در برابر ایران را به تصویر می‌کشد.

فرمان‌آرا با بیان اینکه تمام داستان و حرکات در «خاک‌آشنا» براساس عشق است، ادامه داد: حضور پیشخدمت با بازی خانم مریم بوبانی هم به منظور برقراری ارتباط با فضای روستایی در این فیلم گنجانده شده است. البته این حرف بدان معنا نیست که «خاک آشنا»، فیلمی روستایی است. من این فیلم را در سرزمین پهناور کردستان ساختم، اما سعی کرده‌ام که جهان را نیز به داخل این سرزمین وارد کنم.

بهمن فرمان آرا در پایان با بیان اینکه برای جلوگیری از قاچاق «خاک آشنا» با وجود درخواستهای زیاد آن را به هیچ جشنواره‌ای خارجی نفرستاده‌است، گفت: به شخصه مسائل ایمنی را خیلی رعایت کرده‌ام و در داخل کشور هم تاکنون این فیلم تنها چند نمایش خصوصی داشته است.
 
منبع : ایسنا

کلمات کلیدی :