90 تعطیل می شود”،”90 با قدرت به کار خود ادامه می دهد”،” 90 با ترکیب و اجرای جدید روی آنتن می رود”،”رویکرد 90 تغییر می کند”، “90 سیاسی هم خواهیم داشت” و” فردوسی پور با 90 آن طرف آبها”، اینها تیترهایی بود که به دفعات در رسانه های ورزشی در ماه های اخیر مشاهده شد.
در اوایل سال 78 که یک برنامه ورزشی با هدف بررسی مسابقات لیگ فوتبال کشور با عنوان “90?به تهیه کنندگی و اجرای عادل فردوسی پور روی آنتن شبکه سه سیما رفت،کمتر کسی تصور می کرد که این برنامه با مجری جوان اما توانا و خلاقش تا به این حد موفق باشد و فوتبال دوستان را مقابل جعبه جادویی میخکوب کند.
امروز بعد از گذشت 10سال، فردوسی پور و 90 برای خود در میان اهالی فوتبال جایی بازکرده اند و بلافاصله بعد از پایان مسابقات هر هفته لیگ، بازیکنان، مربیان، داوران، مسوولان فدراسیون فوتبال و همچنین هواداران تیم ها، خلاصه همه فوتبال دوستان رنج بی خوابی را تحمل می کنند تا تحلیل ها،تفسیرها و نقدهای کارشناسانه را درخصوص بازیهای انجام شده ببینند و بشنوند.
آنطور که دست اندرکاران این برنامه ورزشی پرمخاطب، بارها اعلام کرده اند کمک به توسعه ورزش کشور و رفع ایرادات و مشکالات احتمالی مسابقات لیگ و بویژه فوتبال کشور از اهداف این برنامه بوده و هست اما به طور طبیعی هر برنامه ای هرچند موفق و پرمخاطب، اشکالات و نقایصی نیز داشته و دارد.
در طول برگزاری لیگ هشتم و بخصوص ماههای گذشته، این برنامه و بالطبع تهیه کننده و مجری خلاق و در عین حال صریح و بی پرده آن بخاطر برخی موضع گیری ها و اظهار نظرهای جنجالی مورد انتقادات تند و تیز از سوی برخی افراد،اعم از بازیکنان، مربیان، داوران و همچنین مدیران ورزشی قرار گرفت.
این انتقادات تا بدانجا پیش رفت که ادامه پخش این برنامه پرمخاطب به شیوه قبلی مورد تردید قرار گرفت و شایعاتی که در ابتدای مطلب به آن اشاره شد به طور وسیع مطرح گردید اما هفته گذشته، “علی اصغر پورمحمدی” مدیر شبکه سه سیما که ریاست شورای هماهنگی ورزش رسانه ملی را نیز بر عهده دارد با حمایت قاطع از ادامه پخش این برنامه ورزشی تاکید کرد که “90? بدون تغییر و با قدرت به کار خود ادامه خواهد داد.
سه روز تا شروع اولین دیدار نهمین دوره لیگ برتر فوتبال باقی مانده است و در دو روز پایانی هفته جاری مسابقات اولین هفته لیگ انجام خواهد شد و فوتبال دوستان منتظرند که پس از انجام این بازیها، مجری شوخ طبع و جنجالی 90 بار دیگر با مدد کارشناسان و اصحاب نظر در فوتبال، این مسابقات را موشکافی کند.
به هرحال شفاف سازی برنامه نود و پرده برداری آن از بسیاری از مشکلات و حواشی فوتبال،افکار عمومی را با خود همراه ساخته و به قول “مازیار ناظمی” یکی از همکاران فردوسی پور در گروه ورزش صدا و سیما، همین افکار عمومی رمز ماندگاری این برنامه تلقی شده است .
گروه ورزشی ایرنا با علم به تاثیر گذاری رسانه ها در کمک به توسعه کشور در زمینه های مختلف از جمله حوزه ورزش،در گفت و گو با اهالی فوتبال، نظر آنها را درخصوص این برنامه ورزشی پرطرفدار برای انجام بهتر رسالتش و تاثیر گذاری بیشتر آن جویا شده که این نظرات در پی می آید.
امید که انتقال این دیدگاه های کارشناسی و در عین حال دلسوزانه، همکاران رسانه ای ما را در دستیابی به هدفشان یاری نماید.
** کاظم اولیایی: “90? برای تماشاگران اهمیت قائل نمی شود
مدیرعامل باشگاه پاس همدان با اشاره به تمام نقاط قوت برنامه نود، معتقد است این برنامه برای تماشاگران و مخاطبانش اهمیت قائل نمی شود:” با توجه به اقبال عمومی و زمان و هزینه ای که مردم برای تماشای این برنامه متقبل می شوند، به آنها توجه چندانی نمی شود و این برنامه اهمیت زیادی برای مخاطبان قائل نیست.”
اولیایی استفاده نکردن از کارشناسان خبره را یکی از مصادیق این بی توجهی می داند :” یکی از نقاط ضعف این برنامه این است که از کارشناسان خبره استفاده نمی کند.به نظر من اگر تهیه کننده این برنامه یک داور بین المللی و خبره را استخدام کند تا وی به مدت چند ماه به صورت ثابت در برنامه حاضر شود بسیار مناسب تر خواهد بود.”
این مدیر ورزشی معتقد است که استفاده از کارشناسان متفاوت مردم را راضی نمی کند :” چون بسیاری از کارشناسان نظرات مغایر با هم دارند و بعضا در سطح بسیار پایینی نیز هستند، مردم را از این برنامه دلزده می کنند و باعث عدم جذابیت آن می شود.حتی بعضا هم دیده شده است که کارشناسان حاضر در این برنامه صحنه های مورد اختلاف که نیازمند بررسی مجدد است را ندیده اند و از آن اظهار بی اطلاعی می کنند!”
هر چند که مدیرعامل باشگاه پاس همدان زمان اختصاص داده شده به تیم های مختلف را در این برنامه عادلانه نمی داند اما به نقاط قوت این برنامه نیز اشاره می کند:” نقد موشکافانه و بررسی دقیق مشکلات فوتبال ایران از داوری تا مسائل فنی را می توان از نقاط قوت این برنامه دانست که استمرار این موضوع می تواند به پیشرفت فوتبال ایران کمک کند.”
** ذوالفقار نسب: دلیلی برای عدم پخش این برنامه وجود ندارد
بیژن ذوالفقارنسب کارشناس فوتبال و سرمربی تیم فوتبال صنعت نفت آبادان ادامه پخش “90? را ضروری می داند:” با وجود اینکه تلویزیون در ایران دولتی است و همین موضوع ناخودآگاه باعث محدودیت می شود اما، برنامه نود به گونه ای است که توانسته مخاطبان زیادی را حتی تا ساعات پایانی شب همراه خود نگاه دارد و به همین خاطر دلیلی برای محدود کردن یا حذف آن وجود ندارد.”
پرداختن بیش از حد به حاشیه ها یکی از انتقاداتی است که متوجه برنامه نود است. ذوالفقار نسب در پاسخ به این انتقادات چنین روندی را طبیعی می داند :” برخی مواقع مسیر برنامه به گونه ای طی می شود که ناخواسته وارد حاشیه ها می شود.البته این حواشی هستند که باعث زیبایی و جذابیت این برنامه شده اند، علاوه بر آن وقتی تمام ورزش ما را حاشیه ها فرا گرفته اند نمی توان انتظاری جز این داشت”.
ذوالفقار نسب به عنوان یکی از مربیان باسابقه فوتبال کشور استفاده از کارشناسان متنوع و تغییر پی در پی آنها در هر برنامه را نیز طبیعی می داند :” در تمام برنامه های ورزشی دنیا رسم است که کارشناسان متفاوتی را برای هر قسمت در نظر بگیرند.با این کار،به همه فرصت داده می شود تا با منطق و نقطه نظر خود به موضوع مورد بررسی، پرداخته شود”.
وی در پایان حذف این برنامه را برای فوتبال ایران زیان آور دانست و تاکید کرد: “90? تنها برنامه ورزشی است که به صراحت درخصوص زیباترین رشته آن یعنی فوتبال سخن می گوید،نقاط ضعف را یادآور می شود و برای برطرف کردن کاستی ها راهکار می جوید. بدون شک حذف این برنامه باعث خواهد شد تا بسیاری از نکات ریز و درشت فوتبال ایران نادیده گرفته شود.
** احمد زاده: با تداوم “90? فوتبال نیز پیشرفت می کند
محمد احمد زاده سرمربی تیم فوتبال ملوان بندر انزلی نیز با اشاره به موفقیت برنامه نود در جذب مخاطبان بی شمار و جذابیت های زیاد این برنامه، تعطیلی و یا ایجاد تغییرات اساسی در پخش آنرا به سود هیچکس نمی داند:” هر چند که در مقابل مخاطبان میلیونی این برنامه مخالفانی هم وجود دارد اما، اگر برنامه نود طبق روال سالهای گذشته پخش نشود، هیچ سودی عاید کسی نخواهد شد زیرا یکی از دلایل پیشرفت فوتبال ما در گرو چنین برنامه ای است. ضمن اینکه نمی توان کاری انجام داد که همه با آن موافق باشند”.
احمدزاده به شفاف سازی های برنامه نود اشاره کرد و یادآور شد: راستگویی برنامه نود و شفاف سازی آن در عرصه فوتبال را می توان از دلایلی دانست که مخاطبان پر شماری را به خود جذب کرده است.برنامه ای که مجری آن با شهامت زیاد به بررسی جنبه های مختلف فوتبال ایران می پردازد.
سرمربی ملوان همچنین با اشاره به کارشناسان فنی این برنامه تاکید می کند که نقطه ضعف برنامه نود تنها در این مورد مشهود است:” این برنامه فقط در بحث کارشناسی فنی فوتبال آنچنان که باید و شاید موفق نبوده است. اکثر کارشناسان فنی که در این برنامه حاضر می شدند در ارائه اطلاعات موفق نبودند و به عبارتی می توان گفت که این قسمت از برنامه مخاطبان زیادی را جذب نمی کرد.”
سرمربی تیم ملوان در پایان صحبت هایش گفت: اگر برنامه نود این نقیصه را برطرف کند و تنوع بیشتری به کارشناسان برنامه اش بدهد، بدون شک می تواند در جذب مخاطبان موفق تر باشد و با اقبال عمومی بیشتری به کار خود در این فصل ادامه دهد.
بررسی قضاوت داوران در مسابقات لیگ از جمله آیتم های ثابت 90 بوده که اغلب نیز با واکنش های متفاوتی روبرو شده، مربیانی که تیمشان نتیجه بازی را واگذار کرده به طور معمول داور را مقصر اصلی این باخت معرفی می کنند و جمله معروف “داور سر ما را برید” بارها از سوی بازنده ها شنیده شده است.
فردوسی پور در برنامه خود با دعوت از یک کارشناس داوری، قضاوت های لیگ را با پخش صحنه های مشکوک از زوایای مختلف مورد بررسی قرار می دهد و ابهامات را تا اندازه زیادی برطرف می کند. داور بازی نیز در گفت و گوی تلفنی یا اشتباه خود را می پذیرد و یا درستی تصمیمش به اثبات می رسد.
** فنایی: برنامه نود به آرزوی جامعه داوری تحقق بخشید
محمد فنایی کارشناس داوری و سرپرست تیم ملی امید ایران نیز در ابتدا به ذکر نقاط قوت برنامه نود و مهمترین آن که به قول او،تحقق آرزوی جامعه داوری بود اشاره می کند: ” روزی به عنوان داور و کارشناس به دنبال این بودیم که با در اختیار گرفتن یک تریبون، به ناهنجاری های مربوط به برخی از علاقه مندان فوتبال که به دلیل ناآگاهی از قوانین بوجود می آمد پایان دهیم و به جامعه داوری کمکم کنیم تا توانایی خود را نشان دهند و مردم هم بتوانند در مورد مسائل مختلف ارزشیابی کنند. خوشبختانه برنامه نود توانست این خلا را به سادگی و با نفوذ در دل مردم پر کند.”
این داور پیشکسوت اطلاعات ارائه شده از سوی برنامه نود را برای تمامی اقشار جامعه مفید می داند :” هیچ کس نمی تواند بگوید برنامه ای بدون اشکال و نقطه ضعف است اما، “90? ضمن ارائه اطلاعات مناسب به مردم و حتی داوران، به بازیکنان و مربیان هم اطلاعات به روز و شفافی را عرضه کرد.به گونه ای که بسیاری از مردم با شوق و اشتیاق و نه با زور، منتظر فرارسیدن دوشنبه شب بودند تا مشکلات و پشت پرده های فوتبال ایران را مشاهده کنند.”
فنایی همچنین در ادامه به آنچه که “سیاسی شدن برنامه نود در برخی قسمت ها” خواند، اشاره کرد و یادآور شد که برخی مدیران باید جنبه انتقاد را داشته باشند: ” برنامه نود بسیاری از معایب فوتبال ایران را برملا کرد و مسئولان را مجبور نمود تا ابزارهای لازم را برای برطرف کردن مشکلات در اختیار مجموعه مربوطه قرار دهند.با این حال تعدادی از مسئولان جنبه انتقاد نداشتند.آنها باید می پذیرفتند که چنین مشکلاتی نیز در فوتبال وجود دارد و در جهت رفع آن بر می آمدند نه اینکه نود را سیبل انتقادات قرار دهند.”
از سوی دیگر فنایی از “رسا نبودن” برخی از تصاویر و اصرار بیش از حد برنامه روی یک موضوع ، به عنوان نقاط ضعف 90 نام برد:” نمایش تصاویر برای کارشناس داوری تا اندازه زیادی گویا نبود و به همین دلیل باعث شد تا تعداد زیادی از کارشناسان هم دچار گمراهی شوند و نتوانند حقیقت را انعکاس دهند.از سوی دیگر این برنامه در مواردی به پخش یک موضوع به صورت یکطرفه مبادرت می کرد که اصرار بیش از حد روی آن باعث زدگی از آن می شد.حتی در مواردی معایب داوران را بدون نشان دادن مزایا و نکات مثبت آنها انعکاس می داد که این موضوع نیز جالب توجه نبود”.
سرپرست تیم امید در پایان ضمن اظهار امیدواری از برطرف کردن این مشکلات گفت: اگر این برنامه به بیوگرافی داوران نیز بپردازد و زحمات آنان را نیز پوشش دهد می تواند بازهم به روند رو به رشد خود ادامه دهد.
*نصیرزاده: تعطیلی 90 باعث بی روحی فوتبال ایران خواهد شد
“هوشنگ نصیرزاده” کارشناس داوری فوتبال ایران که بطور معمول به عنوان کارشناسی داوری در 90 حضور داشته نیز معتقد است که تعطیلی این برنامه تحلیلی و تفسیری ورزشی، فوتبال ایران را بی روح و کسل کننده خواهد کرد.
نصیرزاده، برنامه 90 را موثر ترین و بهترین برنامه ورزشی تاریخ ورزش ایران دانست و گفت: معتقدم این برنامه تاثیرات بسیار مثبتی در فوتبال ایران داشته است.
وی افزود: تمام سئوالات فوتبالی فوتبال دوستان در برنامه نود پاسخ داده می شود و به حتم می توان گفت که این برنامه در رشد علم فوتبال مردم بسیار موثر بوده است.
کارشناس داوری فوتبال ایران،گفت: بیننده های فراوان این برنامه که از آمار پیام های تلفنی مشخص می شود نشان از عملکرد موفق آن است و به نظر من درصورت تعطیلی این برنامه به خوبی جای خالی 90 در فوتبال ایران احساس خواهد شد.
نصیرزاده تصریح کرد: نقش برنامه 90 در از بین بردن نا هنجاری های فوتبال را به هیچ عنوان نمی توان نادیده گرفت و مطمئن باشید بسیاری از حاشیه هایی که در این برنامه ایجاد می شود نقش روشنگرانه دارد.
وی تاکید کرد: فوتبال ایران نظم و ترتیب مسابقات، حرکت به سمت فوتبال حرفه ای و توجه به استاندارد ها را مدیون پیگیری های تهیه کننده و مجری موفق برنامه 90 است.
نصیرزاده افزود: برنامه 90 یکی از عامل اصلی پیشرفت داوری فوتبال و همچنین اداره صحیح مدیریت باشگاه ها و رفتار سالم هواداران نسبت به گذشته است و برای درک تاثیرات این برنامه می توان شرایط فوتبال ایران قبل سال 1378 و بعد از آن را با یکدیگر مقایسه کرد.
** انصاری فرد: در نبود “90? هر کس هرطور بخواهد کار می کند
محمد حسن انصاری فرد مدیرعامل باشگاه راه آهن،90 را یک برنامه کنترلی و نظارتی ارزیابی کرد و یادآور شد در نبود این برنامه هر کس به هر طریقی که بخواهد عمل می کند:” به خاطر حضور برنامه ای همچون 90 است که همه زیر ذره بین هستند و به نوعی این برنامه بر روی تمام جنبه های فوتبال ایران کنترل دارد.بدون شک در نبود این برنامه است که هر کس به هر گونه ای که دوست داشته باشد رفتار می کند.لذا حذف و عدم پخش این برنامه زمینه را برای بوجود آمدن مشکلات ساختاری فراهم می کند”.
انصاری فرد نقاط قوت این برنامه را زیاد دانست و به مواردی از آن اشاره کرد:” نود با اجرای موفق عادل فردوسی پور بدون جانبداری از فرد یا گروه خاصی به تجزیه و تحلیل مشکلات پرداخته است.علاوه بر آن این برنامه مسائل روز فوتبال را مورد بررسی قرار می دهد و در کنارش به ارتقای کیفیت داوری و کار مربیان و بازیکنان می پردازد”.
از استفاده از کارشناسان زیاد در این برنامه به عنوان یکی از نقاط ضعف “90? نام برده شد.انصاری فرد در پاسخ به این سئوال تاکید کرد: عکس این موضوع مورد توجه است.استفاده از کارشناسان متنوع امر پسندیده ای است زیرا اکتفا به چند کارشناس باعث می شد آنها تنها به دنبال اهداف شخصی و غرض ورزی بروند و از این برنامه سوء استفاده کنند”.
این مدیر فوتبالی در ادامه خطاب به برخی مسئولان یادآور شد: حذف و پخش نشدن این برنامه به فوتبال آسیب جدی وارد خواهد کرد.باید توجه کنیم که با وجود برنامه انتقادی و موشکافانه نود وضعیت فوتبال ما اینچنین است.اگر این برنامه نباشد چه بر سر فوتبال خواهد آمد.
انصاری فرد پافشاری برنامه را بر روی یک موضوع خاص، تنها نقطه ضعف آن دانست و گفت: شاید تنها نقطه ضعف این برنامه این باشد که روی یک موضوع یا شخص خاص پافشاری کرده و قصد بزرگنمایی آنرا دارد.
عده ای نیز معتقدند که 90 باید کمتر به مسائل حاشیه ای و جنجال ساز بپردازد و توجه به ساختار ورزش و کمک به توسعه بنیادین ورزش بویژه فوتبال را در دستور کار خود قرار دهد، به عقیده این افراد بسیاری از موضوعاتی که به عنوان حاشیه مسابقات از برنامه 90 پخش شده و درمورد آن بحث های مفصلی صورت گرفته در حد این برنامه نبوده و مشکلی از ورزش و فوتبال کشور را برطرف نکرده است و بهتر این بود که از این فرصت گرانبهایی که در اختیار این برنامه قرار دارد برای فرهنگ سازی و ترویج اخلاق ورزشی بیشتر استفاده شود.
کلمات کلیدی :
